در چاپ جديد جمل العلم والعمل شريف مرتضی (چاپ کنگره- مشهد) به اشتباه تصور شده که او کتاب را به درخواست شيخ مفيد نگاشته. در مقدمه تحقیق گفته شده که تعبير "ما سألنيه الأستاذ أدام الله تأييده" به احتمال قريب به يقين اشاره به شیخ مفید دارد. این در حالی است که اگر مقصود شيخ مفيد بود شريف مرتضی از او با تعابير محترمانه تر و همچنين با تعبير "شيخنا" ياد می کرد. تعبير "الأستاذ" برخلاف تصور محققان کتاب در آن ادوار برای اشاره به استادان در علوم دینی به کار نمی رفت و معمولا برای کاتبان و دیوانسالاران و مستوفیان و یا استادان علوم ادب به کار گرفته می شد. این تعبیر همچنین برای اشاره به مطلق مقام استادی در يک فنّ در سده های چهارم و پنجم بيشتر در خراسان معمول بود و نه در بغداد.
در آثار شريف مرتضی تعبير "الأستاذ" برای عده ای و از جمله این سه نفر به کار رفته. به نظر می رسد شریف مرتضی کتاب جمل العلم والعمل را برای ابو سعد نیرماني همذاني نوشته که کتاب المنثور البهائي او منتشر شده است.
1) الأستاذ الفاضل أبو الحسن علي بن شهفيروز أدام الله عزه (که برای او شرح قصيده بائيه را نوشته، نک: رسائل مرتضی، 4/ ص 53).
2) الأستاذ الأجل أبو الخطاب حمزة بن إبراهيم؛ درگذشته 419 ق (خطاب به او با عنوان "الأستاذ" در ديوان مرتضی، 1/ 483؛ 517؛ برای شرح حالش و اينکه متخصص در نجوم بوده و در خدمت بهاء الدوله بويهی، نک: المنتظم ابن الجوزي، 15/ 192).
3) الأستاذ الجليل أبو سعد علي بن محمد بن خلف أدام اللّه تأييده (با همين تعبير، در ديوان مرتضی، 1/ 518؛ نيز نک: 1/ 188). او درگذشته سال 414 ق بوده است و از مستوفيان دربار بهاء الدوله.
در قرون اوليه و دست کم تا سده ششم قمری بيشتر ادبای عرب يا شيعی/ امامی مذهب بوده اند و يا تمايلات شديد شيعی داشته اند. متأسفانه در سنت های شيعی کمتر به آنها توجه شده. از جمله أبو سعد علي بن محمد بن خلف الكاتب النيرماني الهمذاني (د. 414 ق) که از ديوانيان و کاتبان ايرانی بسيار فاضل دربار بهاء الدوله ديلمی بوده و در مقدمه اين کتاب تعابير قابل توجهی از او مانند "شاهنشاه" دارد. اين اديب برجسته شيعی از دوستان دو شريف رضی و مرتضی بوده و هر دو در ديوان های خود اشعاری در ستايش و يا در ارتباط با او سروده اند. اول بار سزگين نسخه ای از اين کتاب را به صورت چاپ عکسی منتشر کرد و بعد تاکنون دو تحقيق از آن به دست داده شده. نيرمان از قرای همدان بوده است. در اين کتاب تمايلات شيعی او را می توان معاينه ديد.
در آثار شريف مرتضی تعبير "الأستاذ" برای عده ای و از جمله این سه نفر به کار رفته. به نظر می رسد شریف مرتضی کتاب جمل العلم والعمل را برای ابو سعد نیرماني همذاني نوشته که کتاب المنثور البهائي او منتشر شده است.
1) الأستاذ الفاضل أبو الحسن علي بن شهفيروز أدام الله عزه (که برای او شرح قصيده بائيه را نوشته، نک: رسائل مرتضی، 4/ ص 53).
2) الأستاذ الأجل أبو الخطاب حمزة بن إبراهيم؛ درگذشته 419 ق (خطاب به او با عنوان "الأستاذ" در ديوان مرتضی، 1/ 483؛ 517؛ برای شرح حالش و اينکه متخصص در نجوم بوده و در خدمت بهاء الدوله بويهی، نک: المنتظم ابن الجوزي، 15/ 192).
3) الأستاذ الجليل أبو سعد علي بن محمد بن خلف أدام اللّه تأييده (با همين تعبير، در ديوان مرتضی، 1/ 518؛ نيز نک: 1/ 188). او درگذشته سال 414 ق بوده است و از مستوفيان دربار بهاء الدوله.
در قرون اوليه و دست کم تا سده ششم قمری بيشتر ادبای عرب يا شيعی/ امامی مذهب بوده اند و يا تمايلات شديد شيعی داشته اند. متأسفانه در سنت های شيعی کمتر به آنها توجه شده. از جمله أبو سعد علي بن محمد بن خلف الكاتب النيرماني الهمذاني (د. 414 ق) که از ديوانيان و کاتبان ايرانی بسيار فاضل دربار بهاء الدوله ديلمی بوده و در مقدمه اين کتاب تعابير قابل توجهی از او مانند "شاهنشاه" دارد. اين اديب برجسته شيعی از دوستان دو شريف رضی و مرتضی بوده و هر دو در ديوان های خود اشعاری در ستايش و يا در ارتباط با او سروده اند. اول بار سزگين نسخه ای از اين کتاب را به صورت چاپ عکسی منتشر کرد و بعد تاکنون دو تحقيق از آن به دست داده شده. نيرمان از قرای همدان بوده است. در اين کتاب تمايلات شيعی او را می توان معاينه ديد.
سه شنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۲ ساعت ۸:۰۶
نمایش ایمیل به مخاطبین
نمایش نظر در سایت
۲) از انتشار نظراتی که فاقد محتوا بوده و صرفا انعکاس واکنشهای احساسی باشد جلوگیری خواهد شد .
۳) لطفا جهت بوجود نیامدن مسائل حقوقی از نوشتن نام مسئولین و شخصیت ها تحت هر شرایطی خودداری نمائید .
۴) لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید .