مقالات مهر ۱۳۹۴
متن اين اربعين را به تازگی ديدم. اربعينی است از عالم برجسته امامی ري، شيخ منتجب الدين رازي؛ اما نه اربعين معروف او در فضائل حضرت امير (ع) بل اربعينی است که آن را بيشتر بر مذاق سنيان نگاشته است. توضيحات بيشتر در رابطه با اين متن و اسناد آن و توضيحات و اصلاحات مربوط به سندها و اهميت آن را از لحاظ شناخت عالمان ري به شماره بعد اين سلسله يادداشتها در رابطه با شيخ منتجب...
سه شنبه ۲۸ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۸:۵۳
نسخه ای از امالی شریف مرتضی در مجموعه یهودا در کتابخانه دانشگاه پرینستون موجود است ( ش ۵۱۴) که تاریخ آن دقیقاً معلوم نیست اما به احتمال بسیار زیاد از اواخر سده ششم و یا اوائل سده هفتم قمری است. متأسفانه رقم کاتب در نسخه ما موجود نیست. این نسخه انجام ندارد و از پایان افتادگی دارد، بنابراین معلوم نیست در اصل شامل تکمله امالی هم می شده و یا به آن دسته از نسخه های این...
سه شنبه ۲۸ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۸:۲۹
چنانکه می دانیم یکی از کهنترین و مهمترین ردیه هایی که بر باطنیه و اسماعیلیه نوشته شد کتابی است که متکلم برجسته اشعری مذهب، ابو بکر باقلانی نگاشته است به نام کشف الأسرار وهتک الأستار. این کتاب در سده های اخیر مفقود فرض می شد اما نقلهایی محدود از آن در برخی منابع سنی موجود است که بدان معمولاً در تحقیقات مرتبط اشاره می شد. خوشبختانه نویسنده این سطور نسخه این کتاب را...
جمعه ۲۴ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۳۴
کتابی که در برابر شماست چاپ برگردان کهنترين نسخه موجود کتاب تلخيص المحصّل اثر ارزشمند خواجه نصير الدين طوسي است که به دليل اهميت آن و به دليل ضرورت تصحيح مجدد اين اثر ارزشمند عرضه می گردد[2]. اين کتاب با وجود آنکه پيش از اين چندين بار و از جمله يک بار با اغلاط و کاستی های فراوان در حاشيه چاپ متن المحصّل در قاهره[3] و يک بار هم به همت مرحوم شيخ عبد الله نورانی و تا حدودی...
پنجشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۱۵
از نسخه هایی که در یکی از کتابخانه های زیر مجموعه کتابخانه سلیمانیه دیده ام نسخه ای است شامل متنی چند برگی (قسمتی از آن کهنتر از بخشی دیگر) با عنوان رسالة فتاوى العلماء في الطائفة النصيرية که مشتمل است بر استفتائی در رابطه با نصیریان و پاسخ شماری از عالمان اهل سنت در دوران ممالیک و از آن جمله ابن تیمیه که نه تنها از این نقطه نظر که مشتمل است بر فتاوی تکفیر آنان از...
پنجشنبه ۱۶ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۲۴
إن الجمع بلا تفرقة زندقة والتفرقة تعطيل والجمع بينهما...
سه شنبه ۱۴ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۱۲:۵۷
رساله المثل العقلية الأفلاطونية را عبدالرحمان بدوی سالها پیش در قاهره منتشر کرد. متأسفانه هویت نویسنده این رساله بسیار ارزشمند معلوم نیست و درباره جنبه های تاریخی این رساله و هر آنچه در اين يادداشت مورد بحث قرار می گيرد عبد الرحمان بدوی هیچ اطلاعی ارائه نداده است. بدوی از میان نسخ متعددی که از این رساله باقی است به نسخه ای که در کتابخانه آیاصوفیا به شماره ۲۴۵۵...
جمعه ۱۰ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۸:۴۰
چند تنی از خوانندگان محترم از طریق ایمیل و یا سایت کاتبان نسبت به یادداشت من درباره انتقاد از ملا صدرا واکنش نشان دادند. در اینجا نمونه ای از آنها را می آورم:
[این حرف ها از امثال جنابعالی بعید می نمود، اینکه فرض کنیم با دستیابی به چند نسخه خطی بتوان فقر برهانی و سستی بنیان فلسفه صدرایی و اصالت وجود را نشان داد ، کمی شبیه به شعبده بازی است ؛ یعنی تمام فحول و بزرگانی...
يكشنبه ۵ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۴۰
چنانکه می دانیم فلسفه ملا صدرا تا حدود بیش از یک قرن بعد از او جز در حلقه محدودی از شاگردانش چندان مورد توجه و اقبال نبود و تازه برخی از معاصران و یا فیلسوفان پس از نسل او از منتقدان مکتب فلسفی او بودند. بعدها چنانکه می دانیم در اصفهان و به ویژه با همت ملا علی نوری و شاگردانش مکتب فلسفی ملا صدرا رونق گرفت و بعد با انتقال آن به تهران و تدریس آن وسیله کسانی چون آقا علی...
شنبه ۴ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۷:۳۵
بنده هادی درویشی، دانشجوی دکتری جامعه شناسی و در حال نگارش رساله خود با موضوع نسبت میان بنیادگرایی و تشیع در ایران معاصر زیر نظر دکتر سارا شریعتی هستم.
جهت انجام رساله، مصاحبه هایی را با صاحب نظران و متخصصان انجام داده ام، که قرار است بزودی در قالب کتاب منتشر گردد. بسیار مایلم که مصاحبه جنابعالی نیز در کتاب آورده شود. چند ماه قبل از طریق کانال تلگرام جنابعالی درخواست مصاحبه کردم ولی شما بدلیل ضیق وقت، آن را به چند ماه دیگر موکول کردید. خواهشمندم در صورت امکان، سوالات مصاحبه را پاسخ فرمایید.
سوالات مصاحبه:
۱. تعریف شما از بنیادگرایی و شاخص¬های آن چیست؟
۲. چه معادل¬هایی را برای بنیاد¬گرایی پیشنهاد می¬دهید؟
۳. به نظر شما بنیاد¬گرایی جنبشی اجتماعی است؟ یا فرهنگی؟ یا دینی؟ یا سیاسی؟
۴. آیا می¬توان از پدیده¬ای با عنوان بنیادگرایی در ایران نام برد؟
۵. مصادیق بنیادگرایی در ایران کدامند؟
۶. نسبت بنیادگرایی و تشیع چیست؟
۷. نسبت بنیادگرایی و دین رسمی چیست؟
۸. آیا بنیادگرایی مصداقی از بازگشت امر دینی است؟
با نهایت سپاس و ارادت
هادی درویشی
موضوع رسالۀ دکتری من دربارۀ عبدالقاهر جرجانی است که متکلمی بلاغی در قرن پنجم و از جرجان است. کتابهایی که دربارۀ زندگی او نوشته‌اند عموما با یک یا دو قرن فاصله و بیشتر از او نوشته شده‌اند و نمی‌دانم چقدر اطلاعاتشان معتبر است. در این کتابها عبدالقاهر جرجانی شافعی و اشعری معرفی شده است. البته در کتاب مسالک الابصار ابن فضل الله آمده که جرجانی در فروع شافعی و در اصول اشعری بوده است.
سوال اول اینکه مگر تقسیمات شافعی و حنبلی و... بنا به فقه و تقسیم معتزلی و اشعری بنا به کلام نیست؛ مخصوصا بنا به تقسیم‌بندیهای قرن پنج هجری در ایران؟
سوال دوم اینکه ایا گفتۀ قدما دربارۀ مذهب کلامی کسی، بیانگر صدق این گزاره است؟ چیزی که از کتابها دستگیرم شده اینکه شاید مولفان با پیش فرض اختلاف نظر جرجانی با قاضی عبدالجبار در بلاغت آنها را به این نتیجه رسانده است که جرجانی اشعری بوده است؛ در حالی که جرجانی پیوسته از جاحظ معتزلی به نیکی یاد کرده است.
در هر حال نیازمند منابعی به فارسی یا عربی دربارۀ اصول اشعریان و معتزلیان در قرن پنجم هستم. پیشاپیش از شما متشکرم