آقای ويلفرد مادلونگ در برخی از نوشته های اخيرش اين نظريه را مطرح کرده که جانشيني پيامبر در واقع همان وراثت از او بوده و چون حضرت صديقه طاهره (ع) تنها فرزند بازمانده از حضرت رسول (ص) بوده بنابراين حق خلافت از آن او بود و نه حضرت امير (ع). آقای مادلونگ در اين چارچوب حضرت امير (ع) را صرفا وصي پيامبر می داند و معتقد است که او نمی توانسته همزمان هم امام قلمداد شود و هم وصي....

...

چنانکه می دانيم ميان علمای علم رجال و فقيهان رجالی درباره تفسير گفته ای از ابن قولويه در مقدمه کتاب کامل الزيارات اختلاف نظر وجود دارد؛ آنجا که درباره احاديث منقول در کتابش می نويسد: « ... أنا مبيّن‏ لک -أطال الله بقائک- ما أثاب الله به الزائر لنبيه و أهل بيته صلوات الله عليهم أجمعين، بالآثار الواردة عنهم علیهم السلام ... و إنّما دعانی إلى تصنيف كتابي هذا مسألتک...

مطلب بالا 👆پاره ای است از تفسير حاکم جشمي، معتزلی حنفی مذهب. آن را دوستی در فضای مجازی گذاشته بود. اينجا ابو علي جبایی در تفسيرش نظر برخی از اماميه را درباره آيه مربوط به غار نقل می کند و آنان را به دليل نظری که در خصوص "لا تحزن" اظهار کرده اند به جهل نسبت می دهد. اين در حالی است که خود جبایی در اينجا در عدم تفاوت گذاشتن ميان خوف و حزن در لغت عرب و قرآن دچار خطا شده....

بر کتاب عثمانيه جاحظ از همان آغاز رديه های زيادی نوشته شد، هم از سوی معتزليان و هم از سوی شيعيان. متأسفانه همه اين رديه ها از ميان رفته اند الا دو سه مورد. عثمانيه اثر مهمی است و جاحظ در آن همه تلاش خود را کرده تا ديدگاه شيعيان و خاصه اماميه را مورد انتقاد و رد و نقض قرار دهد. به همين دليل هم بزرگان شيعه بدان پاسخ دادند و دعاوی و شبهات جاحظ را رد کردند. از نقضی که...

برخی تشکيکاتی بر صحت انتساب اين کتاب به اسکافي دارند. در اين نوشته (در کاتبان) نشان داده ام که نمی توان در صحت اين انتساب ترديد کرد. از اين کتاب يک نسخه در کتابخانه مرحوم علامه روضاتي موجود است که عکسی از آن را در اختيار دارم. چند نسخه ای هم در کتابخانه های يمن دارد. مرحوم علامه محمد باقر محمودی خيلی سال پيش اين کتاب را منتشر کرد. مناسب است فرزند کوشا و فاضل ايشان...

ما قبلا در يادداشتی نشان داديم که آنچه جاحظ در کتاب حجج النبوة درباره عقيده شيعه در مورد مصحف زيد بن ثابت گفته به معنی اتهام زنی به شيعيان از سوی او درباره عقيده تحريف قرآن نيست. سند مهم ديگری که اين نظر را تأييد می کند و اين باور ما را ثابت می کند که باور تحريف قرآن در نزد برخی از شيعيان و اتهام زنی مخالفان به شيعه در اين مورد قديمتر از نيمه سده سوم قمری نيست (و...

قبلا نوشتيم که عثمانيه جاحظ را شماری از معاصران و متأخران او از شیعه و معتزله مورد نقد و نقض قرار دادند. با اين وصف متأسفانه عمده اين رديه ها از ميان رفته است. می توان گفت مهمترين مسائل بحث امامت در تشيع بعد از عصر جاحظ به نحوی پاسخ به کتاب عثمانيه بوده و بنابراين ادبيات رديه نويسی اماميه حامل مهمترين انديشه های آنان در بحث امامت بوده است. از ميان رفتن اين رديه ها...

ادبيات کلامی اماميه در عصر نخستين آن متأسفانه چنانکه می دانيم جز با چند استثنا از ميان رفته است. با اين وصف از طريق بازسازی آنچه در منابع بعدی از آن آثار و کتاب ها نقل شده می توان به گوشه ای محدود از آن ميراث مهم دست يافت. يک شيوه ديگر پيدا کردن سرنخ های تفکر اماميه در ادبيات جدلی و رديه نويسی هاست. کتاب العثمانيه جاحظ بدون آنکه خود جاحظ تصورش را کرده باشد شايد يکی...

محقق فاضل جناب حسين نجفی کتابی منتشر کرده با عنوان بالا که خواندنش در هفته گذشته اوقات من را خوش کرد. کاری بايسته و شايسته در خصوص ميرداماد، حکيم و فقيه و عالم ممتاز شيعه در عصر صفوی. مؤلفات معروف ميرداماد تاکنون بارها موضوع کتابشناسی و تصحيح و تحقيق قرار گرفته است، با اين وصف اين کتاب از لونی ديگر است. تتبعی است بسيار ارزشمند در لا به لای نسخه های خطی برای يافتن...