همینک حدود دو قرنی است که ما مسلمانان شاهد تلاش پی گير اسلام شناسان و خاورشناسان غربی هستیم در راستای انتشار انتقادی متون و منابع دانش و معرفت ايران و اسلام و در تحليل تاريخی متون و منابع فرهنگیمان و تاريخ نگاری انديشه فلسفی و سياسی و مذهبيمان. البته بر آگاهان پوشیده نیست که در بسیاری از این زمینه ها نه تنها تلاشهای خاورشناسان و دایره مطالعات آنان در زمینه های...
دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۳۸۶ ساعت ۴:۱۸
بنده هادی درویشی، دانشجوی دکتری جامعه شناسی و در حال نگارش رساله خود با موضوع نسبت میان بنیادگرایی و تشیع در ایران معاصر زیر نظر دکتر سارا شریعتی هستم.
جهت انجام رساله، مصاحبه هایی را با صاحب نظران و متخصصان انجام داده ام، که قرار است بزودی در قالب کتاب منتشر گردد. بسیار مایلم که مصاحبه جنابعالی نیز در کتاب آورده شود. چند ماه قبل از طریق کانال تلگرام جنابعالی درخواست مصاحبه کردم ولی شما بدلیل ضیق وقت، آن را به چند ماه دیگر موکول کردید. خواهشمندم در صورت امکان، سوالات مصاحبه را پاسخ فرمایید.
سوالات مصاحبه:
۱. تعریف شما از بنیادگرایی و شاخص¬های آن چیست؟
۲. چه معادل¬هایی را برای بنیاد¬گرایی پیشنهاد می¬دهید؟
۳. به نظر شما بنیاد¬گرایی جنبشی اجتماعی است؟ یا فرهنگی؟ یا دینی؟ یا سیاسی؟
۴. آیا می¬توان از پدیده¬ای با عنوان بنیادگرایی در ایران نام برد؟
۵. مصادیق بنیادگرایی در ایران کدامند؟
۶. نسبت بنیادگرایی و تشیع چیست؟
۷. نسبت بنیادگرایی و دین رسمی چیست؟
۸. آیا بنیادگرایی مصداقی از بازگشت امر دینی است؟
با نهایت سپاس و ارادت
هادی درویشی
موضوع رسالۀ دکتری من دربارۀ عبدالقاهر جرجانی است که متکلمی بلاغی در قرن پنجم و از جرجان است. کتابهایی که دربارۀ زندگی او نوشته‌اند عموما با یک یا دو قرن فاصله و بیشتر از او نوشته شده‌اند و نمی‌دانم چقدر اطلاعاتشان معتبر است. در این کتابها عبدالقاهر جرجانی شافعی و اشعری معرفی شده است. البته در کتاب مسالک الابصار ابن فضل الله آمده که جرجانی در فروع شافعی و در اصول اشعری بوده است.
سوال اول اینکه مگر تقسیمات شافعی و حنبلی و... بنا به فقه و تقسیم معتزلی و اشعری بنا به کلام نیست؛ مخصوصا بنا به تقسیم‌بندیهای قرن پنج هجری در ایران؟
سوال دوم اینکه ایا گفتۀ قدما دربارۀ مذهب کلامی کسی، بیانگر صدق این گزاره است؟ چیزی که از کتابها دستگیرم شده اینکه شاید مولفان با پیش فرض اختلاف نظر جرجانی با قاضی عبدالجبار در بلاغت آنها را به این نتیجه رسانده است که جرجانی اشعری بوده است؛ در حالی که جرجانی پیوسته از جاحظ معتزلی به نیکی یاد کرده است.
در هر حال نیازمند منابعی به فارسی یا عربی دربارۀ اصول اشعریان و معتزلیان در قرن پنجم هستم. پیشاپیش از شما متشکرم