آنچه در اين سلسله يادداشتها عرضه می شود، مربوط است به نسخه هايی که در کتابخانه های مختلف ديده ام و يا يادداشتهايی کتابشناسانه و تراجم نگارانه که در مطاوی کارهای ديگر فراهم کرده ام و برای اينکه هم برای خودم و هم برای ديگران به سادگی در دسترس باشد، به تدريج آنها را ماشين نويسی کرده عرضه خواهم داشت. مجموعه زيادی از اين يادداشتها سالها پيش در حادثه ای تأسف بار از ميان...

به مناسبت تصحيح و انتشار قريب الوقوع کتابی از يکی از نويسندگان زيدی ايرانی در زمينه ملل و نحل و رد بر طوايف غير زيدی، نويسنده اين سطور تصميم گرفت تا کتابشناسی کاملی که از کتابها و نسخه های زيدی ايرانی در فصلی از کتاب خود با عنوان زيديه ايران فراهم کرده است، با اندکی توسعه در برخی بخشهای آن در مقدمه تصحيح اين کتاب قرار دهد. همينک که مقدمات انتشار اين متن فراهم شده،...

اخيرا به همت کتابخانه مجلس و رياست آن دانشمند مورخ آقای رسول جعفريان و با مقدمه جناب آقای محمد عمادی حائري نسخه برگردان کاملی از تفسيری زيدی از ميان نوشته های زيديان شمال ايران تحت عنوان تفسير کتاب الله به چاپ رسيده که بسيار حائز اهميت است و شايسته تقدير. متأسفانه من تنها مقدمه اين کتاب به خامه جناب آقای حائري را که خود ايشان به لطف برای نگارنده فرستاده است در...

به تازگی کتابی جديد از ابن فورک اشعري (د. 406ق ) در قاهره منتشر شده است به نام شرح العالم والمتعلم. نسخه اين کتاب را من قبلا در کتابخانه سليمانيه استانبول (مجموعه مراد ملا، شماره 1827/8، از برگ 159 تا 225؛ کتابت سال 798 ق) ديده بودم و همينک محققان اين کتاب (احمد عبدالرحيم السائح و توفيق علي وهبة)، علاوه بر اين نسخه، نسخه کتابخانه مرکز مطالعات شرقی زوريخ را نيز در کار تصحيح متن...

تحقيقات درباره نصيريان سابقه کهنی در مؤسسات آکادميک غربی دارد. در طول سده نوزدهم چندين تحقيق و مطالعه درباره آنان سامان گرفت و برخی از متنهای مقدس آنان شناسايی و ترجمه شد؛ با اين وصف تنها در اوائل سده بيستم بود که اهميت انديشه مذهبی و فلسفی نصيريان با اتکا بر چند متن نصيري مورد تأکيد قرار گرفت. از يک سو متنهايی با ريشه نصيری در ميان اسماعيليان مورد کاوش قرار گرفت...

نويسنده اين سطور سالهاست اميد می برد تا مقدمات کاری را به سامان برساند که چنانکه خواهم گفت يکی از پيش نيازهای اصلی برای تدوين تاريخ جامع علمی و فرهنگی سرزمين تاريخی ايران است. واقعيت اين است که تاکنون کار جامعی درباره فهرستی از نام عالمان و دانشمندان علوم مختلف و خاصه نام محدثان و راويان و دانشمندان علوم دينی ايران صورت نگرفته است. اين امر دلايل مختلف و از جمله...

پيشتر در مجموعه "بررسيهای تاريخی" به اجمال به معرفی کتاب المغني في رؤوس مسائل الخلاف بين الامام الناصر للحق عليه السلام وسائر فقهاء أهل البيت عليهم السلام وفقهاء العامة تأليف دانشمند زيدی شمال ايران در اواخر سده پنجم و اوائل سده ششم علي بن پيرمرد ديلمي پرداختيم. نسخه اين کتاب را من چند سالی پيشتر در کتابخانه واتيکان از نزديک ديده بودم و يادداشتهايی همان زمان از...

در اين سلسله يادداشتها به معرفی کوتاه نسخه هايی می پردازم که در سالهای اخير در کتابخانه های مختلف ديده ام. در اينجا چند نسخه ای را که در کتابخانه انستيتوی مطالعات شرقی سنت پترزبورگ ديده ام و مطالبی را که يادداشت کرده ام، ارائه می دهم: 1- نسخه آ 1000: نسخه ای از مجموعه وقف خواجه محمد پارسا. نسخه کتاب ثمار القلوب في المضاف والمنسوب ثعالبي. نسخه کهنه در دو جزء. در 142 ب در...