درباره حاکم جشمي نويسنده اين سطور تاکنون مقالات متعددی نوشته است و انشاء الله در مقدمه طبع و نشر مجموعه العيون و شرح العيون که در 6 مجلد وسيله اينجانب و پروفسور زابينه اشميتکه در دست تصحيح است، مطالب بيشتری درباره او ارائه خواهد شد. اين شش مجلد شامل يک جلد عيون المسائل است و نيز چهار جلد شرح العيون و يک جلد هم فهارس. اين مجموعه يکی از بزرگترين کتابهای کلامی معتزلی...

شريف مرتضی (د. 436 ق) و شيخ الرئيس ابن سينا (د. 428 ق)، دو دانشمند نامدار و برجسته نيمه نخست سده پنجم درست معاصر هم می زيسته اند؛ يکی در بغداد و ديگری در خراسان و ری و همدان. يکی از برجسته ترين متکلمان عصر خود در ميان اماميه و پيشوای آنان در بغداد و ديگری بزرگترين و نامدارترين فيلسوف اسلامی. شريف مرتضی البته به دليل اطلاع عميقش نسبت به دانش کلام معتزلی و پيروی از مکتب...

سال 1999 م السيد محمد الشاهد در قاهره متنی در دانش کلام معتزلی منتشر کرد به نام الکامل في الاستقصاء فيما بلغنا من کلام القدماء. اين متن کلامی از اين جهت اهميت دارد که اولا يکی از آخرين کتابهای کلامی معتزلی غير زيدی/امامی است که به دست ما رسيده است و از ديگر سو دليل اهميت آن اين است که يکی از نمايندگان مکتب ابو الحسين بصري است و در اين کتاب اختلافات ابو الحسين با مکتب...

يکی از آثار مهم غزالی، کتاب اصولی اوست با عنوان المستصفی که مکرر به چاپ رسيده و از تأثيرگذارترين کتابهای اصولی در تمدن اسلامی، در کنار المعتمد ابو الحسين بصري و محصول فخر رازي بوده است. غزالی خود زمانی در بغداد در مدرسه نظاميه درس مذهب می داده است؛ مدرسه ای که اساسا برای تبليغ و گسترش دهی به مذهب فقهی شافعي از سوی نظام الملک ايجاد شده بود. کتاب المستصفی هم کتابی...

آثار شريف رضي با وجود آنکه خود از دانشمندان امامی مذهب بوده همواره مورد عنايت دانشمندان مذاهب مختلف اسلامی بوده است و در اين ميان خاصه کتاب نهج البلاغة بيش از ديگر آثار او محل عنايت دانشمندان غير شيعی قرار گرفته است. اين امر هم به دليل اهميت کتاب نهج البلاغة به دلايل مذهبی و ادبی و انتساب آن به حضرت امير است و هم اينکه شريف رضي در گردآوری خطب و کلمات حضرت علاوه بر...

<!-- /* Font Definitions */ @font-face @font-face @font-face /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText span.MsoFootnoteReference @page...

...

ابو الحسين بصري، متکلم برجسته معتزلی (د. 436 ق)، علاوه بر آنکه در زمينه مسائل اصلی دانش کلام معتزلی تأليفات مهمی داشته و سهم عمده ای در تحرير و تجديد و بازبينی آرا و ادله کلامی معتزليان داشته است، به طوری که خود پديد آورنده مکتبی نوين در کلام معتزلی گرديد، در زمينه امامت نيز آثار مهمی نگاشته است. مهمترين اثر او تصفح الأدلة است که تنها بخشهای کوتاهی از آن به صورت اصلی...