يکی از آثار مهم غزالی، کتاب اصولی اوست با عنوان المستصفی که مکرر به چاپ رسيده و از تأثيرگذارترين کتابهای اصولی در تمدن اسلامی، در کنار المعتمد ابو الحسين بصري و محصول فخر رازي بوده است. غزالی خود زمانی در بغداد در مدرسه نظاميه درس مذهب می داده است؛ مدرسه ای که اساسا برای تبليغ و گسترش دهی به مذهب فقهی شافعي از سوی نظام الملک ايجاد شده بود. کتاب المستصفی هم کتابی است در اصول فقه بر مبنای مذهب شافعی. بعدها با وجود آنکه غزالی تدريس در اين مدرسه را رها کرده بود، اما همچنان سايه او در اين مدرسه باقی بود و همچنان تأثير گذار. نسخه ای کهن از المستصفی در کتابخانه ملی وين از نظرم گذشت که ضمن آنکه نسخه بسيار پاکيزه و کهنسال و کاملی است، امتياز ديگری هم دارد و آن اينکه از نسخه هايی است که در مدرسه نظاميه و پيش از حمله مغولان و سقوط خلافت عباسی کتابت شده و با اين وصف از گزند زمان محفوظ مانده است. از آنجا که عبدالرحمان بدوي از اين نسخه در کتاب مؤلفات الغزالي نامی نبرده، اينجا اين نسخه را معرفی می کنم:
اين نسخه در کتابخانه ملی وين به شماره گلازر 94 محفوظ است. در پايان نسخه رقم کاتب بر اين قرار است:
" ...ووافق الفراغ من نسخه يوم الأربعاء وقت العصر ثاني عشر ربيع الأول من سنة ستمائة هجرية وذلک علی يد الفقير إلی رحمة الله تعالی نوح بن علي بن رسن بن الحسن بن إبراهيم الدوري غفرالله له ولوالديه ولسائر أمة محمد ووفقه للعمل بما يرضيه والهمة التوفيق (کذا) بمنه ورحمته. نسخته بمدينة السلام بغداد بالمدرسة النظامية شيدهما الله تعالی والحمد لله وحده وصلواته علی سيدنا محمد النبي وآله الطاهرين وسلامه."
اين نسخه بنابراين در مدرسه نظاميه بغداد و به تاريخ 12 ربيع الأول سال 600 ق کتابت شده است. البته اين نسخه بعدها سر از يمن پيدا کرده بوده و بر روی برگ نخست اين نسخه گواهی تملک تنی چند از زيديان يمن مانند المتوکل اسماعيل (رجب 1062ق) و نيز اسحاق بن يوسف بن المتوکل ديده می شود. زمانی هم اين نسخه برای حسين بن أحمد بن زبارة خريداری شده بوده است.
در مورد کاتب بايد گفت که وی از دانشمندان بغدادی و از شيوخ شرف الدين ابو محمد عبدالمؤمن بن خلف الدمياطي بوده که از او در معجم خود نام برده است (نک: زبيدي، تاج العروس، 3/217؛ نيز: تاريخ الاسلام ذهبي، 43/255).