مقالات آذر ۱۳۹۰
کتابخانه مجلس نسخه کهنه ای دارد از امالي دانشمندی به نام محمود بن العزيز الکاتبي که خوشبختانه مدتی است عکس آن به همراه صدها نسخه ديگر بر روی سايت کتابخانه و با همت دانشمند معظم آقای رسول جعفريان در اختيار است. از حدود شش ماه پيش که اين نسخه را ديده ام درباره آن تخقيقاتی را گردآورده ام و متن کتاب را نيز تصحيح کرده ام که بناست در مجلد دوم متون ايرانی و به همت فاضل...
سه شنبه ۲۹ آذر ۱۳۹۰ ساعت ۳:۱۵
در سلسله يادداشتهايی که پس از اين با عنوان فوق ارائه خواهيم داد، نشان می دهيم چگونه کتابی که با عنوان أخبار فخّ و خبر يحيی بن عبد الله به نام شخصی به اسم احمد بن سهل الرازي در دست است، کتابی است جعلی و غير اصيل. اين کتاب تاکنون دو بار به چاپ رسيده، يکبار به کوشش ماهر جرّار در بيروت و به وسيله دار الغرب الاسلامي و ديگر بار در يمن و بر اساس نسخه های موجود در کتابخانه...
چهارشنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۰ ساعت ۵:۲۰
درباره اجازات شيعی تاکنون تحقيق و بررسی تاريخی همه جانبه ای صورت نگرفته است. من در اينجا درباره اجازات زيديه سخنی به ميان نمی آورم؛ اين زمينه خوشبختانه يکی از محورهای پژوهش در انستيتوی مطالعات اسلامی برلين است و کتابی که در اين موضوع همراه با تصحيح اجازات متعدد زيدی و تحليل آنها در دست انجام است (و تاکنون چند قسمت آن هم به صورت مقاله در مجلات خارجی منتشر شده) در...
شنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۰ ساعت ۲:۴۴
پيشتر از نويسنده اين سطور مقاله ای منتشر شد در رابطه با هويت کتاب الوصية منسوب به عيسی بن المستفاد. بعدا ديدم اين کتاب بر اساس موارد آن در متون ديگر و از جمله کتاب الطرف ابن طاووس و مصباح الأنوار منسوب به هاشم بن محمد در ايران منتشر شده است. اين کتاب در شکل فعلی آن بی ترديد متنی جعلی است و انتساب آن به عيسی بن المستفاد در شکل فعلی آن بی گفتگو منتفی است. در آن مقاله...
يكشنبه ۱۳ آذر ۱۳۹۰ ساعت ۱:۲۸
در سلسله مقالاتی که در رابطه با مناسبات فکری و انديشه های متقابل فلاسفه اسلامی و معتزليان تاکنون منتشر کرده ايم و انشاء الله ادامه خواهد يافت، روشن کرده ايم که ابن سينا به خوبی با آرای معتزليان آشنايی داشته و به مناسبتهای مختلفی در آثارش به رد افکار ايشان پرداخته است. با اين وصف ابن سينا آرای معتزليان را قابل اهميت نمی داند و به سبک خودش آنان را به سخره می گيرد....
چهارشنبه ۹ آذر ۱۳۹۰ ساعت ۱۰:۵۱
تحرير...
يكشنبه ۶ آذر ۱۳۹۰ ساعت ۱۷:۲۲
سال 1999 م السيد محمد الشاهد در قاهره متنی در دانش کلام معتزلی منتشر کرد به نام: الکامل في الاستقصاء فيما بلغنا من کلام القدماء. اين متن کلامی از اين جهت اهميت دارد که اولا يکی از آخرين کتابهای کلامی معتزلی غير زيدی/امامی است که به دست ما رسيده است و از ديگر سو دليل اهميت آن اين است که يکی از نمايندگان مکتب ابو الحسين بصري است و در اين کتاب اختلافات ابو الحسين با مکتب...
چهارشنبه ۲ آذر ۱۳۹۰ ساعت ۱:۲۴
موضوع رسالۀ دکتری من دربارۀ عبدالقاهر جرجانی است که متکلمی بلاغی در قرن پنجم و از جرجان است. کتابهایی که دربارۀ زندگی او نوشته‌اند عموما با یک یا دو قرن فاصله و بیشتر از او نوشته شده‌اند و نمی‌دانم چقدر اطلاعاتشان معتبر است. در این کتابها عبدالقاهر جرجانی شافعی و اشعری معرفی شده است. البته در کتاب مسالک الابصار ابن فضل الله آمده که جرجانی در فروع شافعی و در اصول اشعری بوده است.
سوال اول اینکه مگر تقسیمات شافعی و حنبلی و... بنا به فقه و تقسیم معتزلی و اشعری بنا به کلام نیست؛ مخصوصا بنا به تقسیم‌بندیهای قرن پنج هجری در ایران؟
سوال دوم اینکه ایا گفتۀ قدما دربارۀ مذهب کلامی کسی، بیانگر صدق این گزاره است؟ چیزی که از کتابها دستگیرم شده اینکه شاید مولفان با پیش فرض اختلاف نظر جرجانی با قاضی عبدالجبار در بلاغت آنها را به این نتیجه رسانده است که جرجانی اشعری بوده است؛ در حالی که جرجانی پیوسته از جاحظ معتزلی به نیکی یاد کرده است.
در هر حال نیازمند منابعی به فارسی یا عربی دربارۀ اصول اشعریان و معتزلیان در قرن پنجم هستم. پیشاپیش از شما متشکرم
احترام در مورد ترجمه دو کتاب در زمینهای تاریخی و کلامی به زبانهای انگلیسی و عربی راهنمایی و کمک می خواستیم. لطفا بفرمایید چطوری میتونیم با شما تماس بگیریم . بدنبال مترجم مناسب برای این دو اثر هستیم.
استاد گرامی کتاب "مشهورات بی اعتبار در
تاریخ و حدیث" نوشته آقای مهدی سلیمانی (نشر طه) را ملاحظه فرمودید و احیانا دربارش چیزی ننوشتید یا نمینویسید؟
ایمیل آقای دکتر انصاری رو میخواستم. ممنونم