مقالات اسفند ۱۳۹۰
از کتابهای مهم زيديان در علم کلام معتزلی و زيدی کتابی است حجيم از دانشمند برجسته زيدی در سده هفتم قمری يمن، حميد بن احمد المحلي که می دانيم از نويسندگان پر اثر آنان بوده و تاکنون چندين کتاب از او منتشر شده و از همه معروف تر کتاب الحدائق الورديه او در تراجم امامان زيدی. حميد المحلي علاوه بر حديث و تاريخ به ويژه در دانش کلام آثار متعددی دارد که مهمترين آنها عمدة...
چهارشنبه ۲۴ اسفند ۱۳۹۰ ساعت ۱۹:۵۹
آنچه در پی می آيد بخشی ديگر از مقدمه کتاب نويسنده اين سطور است با عنوان ميراث باطنی شيعه که تاکنون قسمتهايی از آن در اين سايت منتشر شده است.
معمولاً چنين تصور می شود که ادبيات فرقه نگاری و کتابهای ملل و نحل نويسی تنها آينه ای هستند که آراء و عقايد فرق و ملل و نحل دينی و مذهبی را بازتاب می دهند. در تمدن اسلامی از همان سده دوم نوشته هايی پديد آمدند که به معرفی...
پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ ساعت ۲:۲۶
تدوين انواع اوليه ای از جوامع حديثی که مشتمل بر احاديث دفاتر و کتابها و اصول اوليه و عموماً با تنظيم موضوعی بود پيش از اوائل عصر غيبت صغری آغاز شده بود. اين پديده در طول سده سوم و تا پيش از آعاز غيبت صغری کم و بيش وجود داشته است؛ با اين وصف مهمترين تلاش را محمد بن يعقوب کليني در تدوين کتاب ارجمند الکافي از خود بروز داد. در ميان استادان و يا منابع اصلی او چندين محدث و...
دوشنبه ۱۵ اسفند ۱۳۹۰ ساعت ۲۳:۵۲
بنده هادی درویشی، دانشجوی دکتری جامعه شناسی و در حال نگارش رساله خود با موضوع نسبت میان بنیادگرایی و تشیع در ایران معاصر زیر نظر دکتر سارا شریعتی هستم.
جهت انجام رساله، مصاحبه هایی را با صاحب نظران و متخصصان انجام داده ام، که قرار است بزودی در قالب کتاب منتشر گردد. بسیار مایلم که مصاحبه جنابعالی نیز در کتاب آورده شود. چند ماه قبل از طریق کانال تلگرام جنابعالی درخواست مصاحبه کردم ولی شما بدلیل ضیق وقت، آن را به چند ماه دیگر موکول کردید. خواهشمندم در صورت امکان، سوالات مصاحبه را پاسخ فرمایید.
سوالات مصاحبه:
۱. تعریف شما از بنیادگرایی و شاخص¬های آن چیست؟
۲. چه معادل¬هایی را برای بنیاد¬گرایی پیشنهاد می¬دهید؟
۳. به نظر شما بنیاد¬گرایی جنبشی اجتماعی است؟ یا فرهنگی؟ یا دینی؟ یا سیاسی؟
۴. آیا می¬توان از پدیده¬ای با عنوان بنیادگرایی در ایران نام برد؟
۵. مصادیق بنیادگرایی در ایران کدامند؟
۶. نسبت بنیادگرایی و تشیع چیست؟
۷. نسبت بنیادگرایی و دین رسمی چیست؟
۸. آیا بنیادگرایی مصداقی از بازگشت امر دینی است؟
با نهایت سپاس و ارادت
هادی درویشی
موضوع رسالۀ دکتری من دربارۀ عبدالقاهر جرجانی است که متکلمی بلاغی در قرن پنجم و از جرجان است. کتابهایی که دربارۀ زندگی او نوشته‌اند عموما با یک یا دو قرن فاصله و بیشتر از او نوشته شده‌اند و نمی‌دانم چقدر اطلاعاتشان معتبر است. در این کتابها عبدالقاهر جرجانی شافعی و اشعری معرفی شده است. البته در کتاب مسالک الابصار ابن فضل الله آمده که جرجانی در فروع شافعی و در اصول اشعری بوده است.
سوال اول اینکه مگر تقسیمات شافعی و حنبلی و... بنا به فقه و تقسیم معتزلی و اشعری بنا به کلام نیست؛ مخصوصا بنا به تقسیم‌بندیهای قرن پنج هجری در ایران؟
سوال دوم اینکه ایا گفتۀ قدما دربارۀ مذهب کلامی کسی، بیانگر صدق این گزاره است؟ چیزی که از کتابها دستگیرم شده اینکه شاید مولفان با پیش فرض اختلاف نظر جرجانی با قاضی عبدالجبار در بلاغت آنها را به این نتیجه رسانده است که جرجانی اشعری بوده است؛ در حالی که جرجانی پیوسته از جاحظ معتزلی به نیکی یاد کرده است.
در هر حال نیازمند منابعی به فارسی یا عربی دربارۀ اصول اشعریان و معتزلیان در قرن پنجم هستم. پیشاپیش از شما متشکرم