يکی از دوستان گرامی از من خواست چند سطری درباره سند دعای بلند و معروف مناجات شعبانيه بنويسم. اين چند کلمه بدين منظور اينجا قلمی می شود:

ابن طاوس در اقبال که اين دعا را آورده به نقل از راوی آن، ابن خالويه می نويسد که: "إنها مناجاة أمير المؤمنين علي بن أبي طالب عليه السلام والأئمة من ولده عليهم السلام ، كانوا يدعون بها في شهر شعبان" (إقبال الأعمال، ج ٣، ص 295). بنابراين طبق اين نقل اين روايت در اصل از حضرت امير نقل شده و البته آن را ائمه شيعه هم می خوانده اند. اين احتمال هست که هسته اصلی روايت از حضرت امير (ع) بوده اما بعدا متن کنونی با الحاقاتی از يکی از ائمه شيعه، شايد ائمه متأخر شیعه در اختيار شيعيان قرار گرفته بود.

ابن طاوس به خطا اين ابن خالويه را با ابن خالويه، اديب معروف شيعی که در حلب يکچند با سيف الدوله مرتبط بود يکی گرفته؛ در حالی که آشکارا معلوم است اينجا او دچار خطا شده. منظور از ابن خالويه در اينجا "أبو الحسن علي بن محمد بن يوسف بن مهجور الفارسي المعروف بابن خالويه" است که نجاشی در رجال (ص 268) درباره اش می نويسد: "شيخ من أصحابنا ، ثقة ، سمع الحديث فاكثر ، ابتعت اكثر كتبه. له كتاب عمل رجب ، وكتاب عمل شعبان ، وكتاب عمل شهر رمضان. أخبرنا عنه عدة من أصحابنا."

بنابر نقل نجاشی او کتابی با عنوان "کتاب عمل شعبان" داشته. نجاشي با يک واسطه از او نقل روايت می کند و البته او را ثقه و شيخی از ميان اصحاب می خواند. روشن است که مناجات شعبانيه از همين کتاب نقل شده.

از عبارت ابن طاوس در اقبال (که می گويد: فيما نذكره من الدعاء في شعبان ، مروي عن ابن خالويه) روشن است که ابن طاوس در اينجا به خود کتاب ابن خالويه دسترسی نداشته و به واسطه ای از آن نقل می کند. علت خطای او در تطبيق ابن خالويه به اديب شيعی و نه صاحب کتاب عمل شعبان هم همين است که خود کتاب را اينجا در اختيار نداشته.