دو تن از دوستان به من نوشتند که یادداشت تو در رابطه با اهمیت تخصص در اظهار نظر به این معنی است که کسی که تحصیلات آکادمیک و یا حوزوی درست و درمان ندارد نباید درباره مسائل علمی اظهار نظری بکند و این درست نیست و هر کس آزاد است که درباره هر چیز که به نظرش می رسد در چارچوب قانون ابراز عقیده کند. من به آن دو نوشتم بله دقیقاً درست است. هر کس حق دارد در چارچوب قانون ابراز عقیده کند اما این مسئله ربطی به ضرورت داشتن تخصص در اظهار نظر ندارد. از آغاز تجدد و عصر مدرن ما با پدیده ای روبرو هستیم که قبلاً آن را نداشتیم و بنابراین به کلی در سنت ما امر غائبی است و آن اینکه به دلیل عمومی شدن سواد خواندن و نوشتن و پدیده چاپ، ما با سطوحی جدید از خوانندگان روبرو شدیم که امر بی سابقه ای بود. به این معنی که بر خلاف دنیای قدیم که خواندن مخصوص عده ای خاص بود در دنیای جدید ما با آزادی اطلاعات روبروییم و این تفاوتی نمی کند که چگونه اطلاعاتی را مد نظر داریم. یکی از مهمترین مصادیق آن هم آزادی و حق دانستن و برخورداری از انواع دانشهاست. دیگر ما المضنون به علی غیر اهله نداریم. حال با عصر انفجار اطلاعات و اینترنت ما با موج دیگری بعد از موج خواندن روبروییم که باید آن را موج نوشتن و یا عمومی شدن ابراز و اظهار مکتوب آراء و عقاید نامید. اینترنت ابزاری است ارزان برای در میان گذاشتن آرای شخصی و تبادل نظر و مساهمت عمومی در امر نوشتن. بنابراین کثیری از مردم هم بسیار ساده تر از مردمان دو سه قرن پیش می خوانند و هم ساده تر می توانند بنویسند و آراء و نظرات خود را با دیگران در میان بگذارند. تا اینجای کار باید همه چیز را اموری مبارک دید. اما اگر تخصص برای دوران های قدیم و ما قبل مدرن ضرورت داشت با توجه به تسهیل خواندن و نوشتن در دنیای کنونی ضرورتش نه تنها کمتر نشده بلکه به مراتب بیشتر شده است. طبعاً ضرورت تخصص و داشتن تحصیلات مرتبط نافی وجود موارد استثنایی نیست بلکه بر عکس اهمیت موارد استثنایی را بیشتر نشان می دهد. تخصصی بودن علوم و اهمیت حفظ مراتب در تخصص های علمی همانند پوششی است که همچون حافظ و نگهدارنده ای برای محتوای علوم عمل می کند. ما نیاز داریم تا برای هر یک از زمینه های دانش جامعه علمی مرتبط و به رسمیت شناخته شده (البته از طرق کاملاً دموکراتیک و علمی و نه به فرموده) داشته باشیم تا به عنوان یک محک و معیار عمل کند. اظهار نظر برای همه در حیطه های مختلف علوم آزاد است. کما اینکه خواندن آزاد است، نوشتن هم آزاد است. منتهی باید جامعه علمی و آکادمیک معیار داشته باشیم. درست مثل اینکه زبان ملی در هر کشوری نیازمند فرهنگستان ادب و زبان است. باید ژورنال های تخصصی علمی داشته باشیم که از نظام دقیق علمی و پژوهشی بررسی انتقادی ما قبل از چاپ برخوردار باشد. باید آدمی که دست به قلم می گیرد و به ویژه از منبری عمومی استفاده می کند توانایی و مراتب دانش خود را قبل از آن به اثبات رسانده باشد. حتی اگر در فضاهای مجازی اظهار نظرهای علمی و فلسفی می کنیم اگر برای اظهار نظر خود احترام قائلیم و آن را اظهار نظری علمی تلقی می کنیم و احترام دیگران را طلب می کنیم و پاسخ می دهیم و پاسخگویی طلب می کنیم می بایست پیش از آن با شیوه های معمول علمی و آکادمیک و در عین حال دموکراتیک سطح توانایی و شایستگی خود را به نحوی نشان داده باشیم. اینهاست که در نظام دانشگاه در غرب (و البته در سنت ما از دیرباز در نظام های حوزه های علمیه با عناوینی دیگر) با عناوینی مانند رساله دکتری. رساله احراز مقام دانشیاری و یا استادی و همچنین مقاله هایی با سیستم بازبینی انتقادی پیشا چاپ امکان تحقق دموکراتیک یافته است. این تنها راه محافظت از دانش است. شما راه دیگری سراغ دارید؟ بفرمایید. بسم الله...