در طول سالهای اقامت در پاريس تعدادی از نسخه های خطی کتابخانه ملی فرانسه را از نزديک مورد بررسی قرار دادم که برخی از آنها را به مناسبتهايی در يادداشتها و مقالات خود ذکر کرده ام. اينجا نمونه های ديگری را می آورم و از جمله آنچه در بررسی نسخه دستور المنجمين به دلائلی يادداشت کردم.

۱- ش ۶۶۲۳: نسخه کهنه ای از طرائف ابن طاووس؛ با اين عنوان:
کتاب الطرائف من مذاهب الطوائف تأليف عبد المحمود بن داوود المضري رضي الله عنه وأرضاه
تمّ الکتاب بأسره وحسبنا الله العالم بالسرائر المرجوّ في الأوائل والأواخر، وافق الفراغ من نسخه في يوم الثلثاء خامس عشرين ذي الحجة من سنة إحدی وسبع مائة الهلالية//
وصلواته علی من رضي بالصلاة عليهم وأوجب الإقتداء بهم والميل إليهم//
نسخه مقابله دارد.

۲- نسخه دستور المنجمين، ش ۵۹۶۸. نسخه معروف و ارزشمند "دستور المنجمين" را از نزديک ديدم و برخی يادداشتها را اينجا از آن نقل می کنم. پيش از اين بخشهايی از اين کتاب را علامه محمد قزويني در يادداشتهای خود و نيز بعضاً در تعليقات تاريخ جهانگشا نقل کرده بود.
در دستور المنجمين، برگ ۳۳۳ ب در شمار اصحاب امام صادق (ع) از اين اشخاص ياد می کند: "المفضل بن عمر وجابر بن حيان الصوفي صاحب التصانيف وعبد الله بن ميمون الذي سلم منه السابع من اولا (؟) الذي کان يسمّی القائم أعني محمد بن اسماعيل رضي الله عنهما". در شمار فرزندان امام صادق، اول از "اسماعيل رضي الله عنه" ياد می کند و بعد از عبد الله "وهو أکبر أولاده وبه کان يکنّی وکان يرمی بضعف الرأي".
در شمار اصحاب امام باقر (ع) از ميمون القداح ياد می کند (برگ ۳۳۳الف).
در برگ ۳۳۴ب: نکته جالب در مورد امام صادق در بخش مربوط به محمد بن اسماعيل اينکه می گويد: "دعی له بالإمامة أيام حيوة الصادق (في الأصل: الطادق) رضي الله عنه مبارک مولاه وسميت شيعته (شعبه؛ در اصل) المبارکية. ثمّ وقف جماعة بعد وفاته علی امامته فسمّوا الواقفية". اطلاعاتی درباره سفياني و حلواني می دهد در برگ ۳۳۵ الف؛ اين اطلاعات را بايد از افتتاح الدعوة گرفته باشد که از آن هم در همين برگ و صفحه ياد می کند. نقل از "الملاحم عن الفزاري" در سياق مطلب درباره ائمه مستور است؛ پس اين کتاب بايد از شمال آفريقا باشد. نيز نقل از "معالم الهدی عن القاضي نعمان" دارد؛ و باز در همين برگ می نويسد که: " وفي أيامهم کان الشيخ أبو حاتم الرازي وبقي بعد انتقال مولانا المهدي رضي الله عنه".
در برگ ۳۳۶ الف در شرح حال المهدي فاطمي: نقل از "في تصنيف العلوي العمري ؟ عن الشيخ الشرف". پس کتاب ابن الصوفي، احتمالاً المجدي او را در اختيار داشته است.
در برگ ۳۴۲ الف، اين تعبير را دارد :"الدرزية الغالية النصيرية". اينکه از نصيريان ياد می کند بسيار جالب توجه است؛ به ويژه اينکه آنان را در سياق يادکرد از دروزيان قرار می دهد.
۳۴۴ الف: در شرح حال امام موسی بن جعفر می گويد که: "وقد روي أنّه کان فدی ابن أخيه محمد بن اسماعيل عليه الا(؟) بنفسه..."
در ۳۴۴ ب: "الخبر بطوله في کتاب الرجال عن الکشّي". نيز می گويد که امام رضا اعتراف داشته به امامت اسماعيل.
در شرح حال امام جواد: نقل از الغيبة عن الحميري. پس کتاب الغيبة حميري در اختيارش بوده.
در برگ ۳۴۵ الف: شرح حال امام حسن بن علي العسکري: "والثابت عنه أنّه مضی ولم يعقب ووکل الأمر بعد.... من رجاله ورجال أبيه فبقي الأمر فيهم مدة ... ثمّ محمد بن عثمان فأوصی محمد الی الحسن بن ... وأوصی [إ]بن روح إلی علي بن محمد السمري .... منهم ابو جعفر النوبختي ... وقالت إنّ لله أمراً هو بالغ... لم يحتج إلی الوصية لأنّ... وأوصی النوبختي ..."
در برگ ۳۴۵ب: می نويسد: "من العجب العجيب مولد الإمام المهدي بالله رضي الله عنه في شهر ربيع الأول سنة ستّين ومأتين ووفات الحسن لثمان خلون من شهر ربيع الأول سنة ستّين ومأتين."

۳- نسخه خطی تاريخ ابن النجار (ذيل تاريخ بغداد). فهرست دوسلان، ش ۲۱۳۱. دوسلان نسخه را نشناخته و لذا در فهرست، ص ۳۷۸ هويت کتاب معلوم نيست.
اين نسخه البته در چاپ کتاب به کار گرفته شده. مجلدی ناقص از ذيل ابن النجار در کتابخانه پرينستون هست که تاکنون چاپ نشده. نويسنده اين سطور و زابينه اشميتکه نسخه ای بسيار کهن از يک مجلد ديگر و تازه آن را در دست انتشار دارند؛ به صورت چاپ فاکسيميله به همراه مقدمه ای درباره کتاب و نيز همراه با بخش موجود در کتابخانه پرينستون.
نسخه کتابخانه پاريس با اين عنوان اشتباه معرفی شده: جزء اخير من تاريخ الخطيب البغدادي. نسخه ناقص الأول است. اولين شرح حال کامل موجود؛ در ۲ الف است: علي بن محمد بن علي بن محمد بن الحسن بن عبد الملک بن عبد الوهاب بن حموية بن حسنويه (؟) الدامغاني.
گواهی تملکی ديده می شود در برگ ۷ الف: في نوبة شرف الدين ابن شيخ الإسلام. در کنار برگها دارد مکرراً: آخر الجزء من الأصل. مثلاً ۱۴ ب. ۳۱ الف. پس هر پانزده برگ يک جزء را تشکيل می دهد.
در ۱۴۵ الف: آخر المجلد الثالث والعشرين من الأصل من التاريخ المجدد لمدينة السلام وهو آخر المجلد الحادي عشر من هذه النسخة . يتلوه في أول المجلد الرابع والعشرين من الأصل أول الجزء الفضل بن محمد بن عبد العطار . ووافق الفراغ منه في سلخ جمادي الآخر من سنة ثمان وأربعين وسبعمائة أحسن الله عاقبتها علی يد العبد الفقير إلی الله تعالی علي بن عبد الله بن مسعود السعودي المؤدّب عفا الله عنهم بمنّه وکرمه. غفر الله لمن طالع فيه ودعا له بالرحمة والمغفرة ولجميع المسلمين//
والحمد لله وحده وصلواته علی سيدنا محمد وعلی آله وصحبه وسلّم تسليماً کثيراً وهو حسبي ونعم الوکيل. //
آخرين شرح حال: الفضل بن محمد بن أحمد بن سعيد الحداد أبو سعد البيّع من أهل إصبهان... در ۱۴۵ الف.