كُتُبُ الْأَعَاجِمِ. (قَالَ الشَّافِعِيُّ - رَحِمَهُ اللَّهُ تَعَالَى -): وَمَا وُجِدَ مِنْ كُتُبِهِمْ فَهُوَ مَغْنَمٌ كُلُّهُ وَيَنْبَغِي لِلْإِمَامِ أَنْ يَدْعُوَ مَنْ يُتَرْجِمُهُ فَإِنْ كَانَ عِلْمًا مِنْ طِبٍّ أَوْ غَيْرِهِ وَلَا مَكْرُوهَ فِيهِ بَاعَهُ كَمَا يَبِيعُ مَا سِوَاهُ مِنْ الْمَغَانِمِ وَإِنْ كَانَ كِتَابَ شِرْكٍ شَقُّوا الْكِتَابَ وَانْتَفَعُوا بِأَوْعِيَتِهِ وَأَدَاتِهِ فَبَاعَهَا وَلَا وَجْهَ لِتَحْرِيقِهِ وَلَا دَفْنِهِ قَبْلَ أَنْ يَعْلَمَ مَا هُوَ.


کتاب الأم منسوب به شافعي، 4/ 279

خوب است دست کم درباره کتاب های طب اين فتوا را نداشته. اينکه آيا کتاب های فلسفی را هم در شمار آثار علمی می دانسته البته بعيد است. با اين وصف اينکه در عصر خلفای عباسی و به ويژه عصر نهضت ترجمه آثار فلسفی يونانيان و ايرانيان ترجمه می شد نشان می دهد که نظر شافعي عموما تنها در حد يک فتوا باقی ماند و مورد عمل جهات رسمی نبود. خاندان ايرانی و شيعی آل نوبخت از حاميان مهم ترجمه آثار پهلوی و يونانی بودند. حسن بن موسی نوبختی که از نزديکان نائب سوم امام غائب شيعيان در آخر سده سوم قمری بود از مهمترين حاميان ترجمه آثار فلسفی يونانی و از آشنايان با فلسفه ارسطویی بود. او جلسات منظمی با مترجمان آثار فلسفی در بغداد داشت که حاصل آن را در کتاب الآراء والديانات او می بينيم. او در اين کتاب گاهی آرای ارسطو را مورد رد قرار می دهد.