امروزه در بخشی از نوشته های شیعه شناسی برداشت غلطی رایج شده و آن اینکه تشیع در اصل مذهبی باطنی بوده و بعد به دلیل قدرت گرفتن آل بویه به عنوان دولتی شیعی و قدرت گرفتن متکلمان در بغداد و نیاز به ارائه منظومه ای فقهی از امامیه در کنار سایر مذاهب اسلامی جنبه های باطنی به حاشیه رفته و جنبه های فقهی و کلامی این مکتب رشد کرده است. در واقع تحولی را معتقدند از تشیع به مثابه دیانتی فراعقلی به مذهبی عقل گرا.

اصل اینکه امامیه در زمان مکتب بغدادی خود در عصر آل بویه به توسعه نظام فقهی روی آوردند و ضرورت های آن طبعا درست است اما اینکه امامیه از آغاز مکتبی باطنی بوده که فقه و شریعت در آن حاشیه ای بوده البته سخنی است نادرست. شاهد آشکار نادرستی این سخن هم کتاب کافی کلینی است که قبل از برآمدن آل بویه در ری و بغداد نوشته شد و ربطی به مکتب بغدادی متکلمان ندارد اما با این وصف کتاب کافی یک کتاب فقهی در حد ممتاز است. کلینی در عین حال که محدث بوده فقیه هم بوده است و برای خود مبانی در فقه داشته است و این از خود کتاب کافی هم بر می آید. امامیه از خیلی قبل از مکتب بغداد به ضرورت تدوین فقه اهل بیت به روایت خودشان اهتمام ورزیدند و این از منابع کتاب کافی معلوم است. بنابراین اصل سخن درست است اما زمان بندی آن غلط.