رشد علوم و گستردگی ادبيات مکتوب در تاريخ تمدن اسلامی در حد اعجاز است. مرحوم علامه عالم ربّانی حسن حسن زاده آملی در عصر ما دريچه ای بود برای شناخت ابعاد و زوايای مختلف علوم و ادبيات مکتوب در تمدن اسلامی. گستره تأليفات و تحقيقات علمی و ادبی و فلسفی اش در دوران ما کم نظير بود.

چند نفر را اينک در جهان اسلام می شناسيد که در عين حال که در علوم دينی استاد باشد؛ در عين حال که فلسفه و حکمت و عرفان اسلامی تخصص درجه يک او باشد رياضيات و هيئت قديم و علوم غريبه و طب قديم را به نيکی بشناسد. آشنا با شيوه های تصحيح متون و نسخه های خطی باشد. در ادبيات و شعر و نثر پارسی و عرب استاد ماهر و به تعبير قدمایی "فاضل" باشد. هم در ادب فارسی متونی همچون تاريخ بيهقی و گلستان سعدی را به نيکی بخواند و تفسير کند و هم توانا باشد متونی در سطح لزوم ما لا يلزم ابو العلای معری و تاريخ يمينی ابو نصر عتبي را بفهمد و شرح و تفسير کند؟

مرحوم آقای حسن زاده آملی استاد مسلم زبان و متون فلسفی و عرفانی به ويژه متون مکتب طهران بود. شناخت عميقی از متون سنت های مختلف علوم در آنچه فلسفه و علوم وابسته در تمدن اسلامی خوانده می شود (و حتی رياضيات و هيئت قديم) و علوم غريبه داشت. تجلی سنت آموزشی قديم بود.

او از تبار دانشيانی در اين سنت بود که معتقد بودند وظيفه ما درک درست سخنان پيشينيان است. در سنجش های متن شناختی و ترجيحات در تفسير متون بی ترديد در فن خود مجتهد بود. شايد در سرتاسر عمر بالغ بر صد کتاب را تصحيح و تحشيه کرده بود و بيش از صد کتاب و رساله نوشت که برخی بر چندين جلد بالغ است. علامه حسن زاده آملی چنين دانشی مردی بود؛ يک عمر با سادگی زيست و درس داد و نوشت. زيستی ايمانی داشت. عاش سعيدا ومات سعيدا. خدايش بيامرزاد.