ياقوت حموی در معجم الأدباء (1/ 235 تا 236) در شرح احوال بديع الزمان همدانی از ثعالبی نقلی آورده که در ضمن آن سخن از اسماعيليه می رود:
"... وورد حضرة الصاحب ابن عباد فتزود من ثمارها وحسن آثارها، ثم قدم جرجان وأقام بها مدة على مداخلة الإسماعيلية والتعيش في أكنافهم، واختصّ بالدهخداه أبي سعد محمد بن منصور، ونفقت بضاعته لديه، وتوفر حظه من عادته المعروفة في إسداء الإفضال على الأفاضل. ولما أراد ورود نيسابور أعانه بما سيره إليها فوردها في سنة اثنتين وتسعين وثلاثمائة ونشر بها بزّه وأظهر طرزه، وأملى أربعمائة مقامة نحلها أبا الفتح الاسكندري في الكدية وغيرها..."

اين اسماعيليه جرجان ربطی به مذهب اسماعيليه ندارد. اشاره ای است به خاندان اسماعيلی جرجان که شرح حال شماری از رجال آنان در تاريخ جرجان سهمی آمده و از آن ميان ابوبکر اسماعيلی از محدثان نام آور آنان است که از او آثاری هم باقی مانده. اين خاندان بر مذهب شافعی و با گرايشی نزديک به اصحاب حديث بوده اند.

با اين وصف در ذيل مطلب بالا محقق نامدار شادروان احسان عباس نکته ای را در خصوص شمار مقامات بديع الزمان دارد که نشان می دهد منظور از تعبير اسماعيليه را در کلام ياقوت متوجه نشده. آنجا که در کلام بالا از چهارصد مقامه بديع الزمان سخن می رود او در ذيل می نويسد: في هذا العدد مجال للنظر، إذ ليس لدينا منها إلا أربعون، ومنهم من جعلها إحدى وخمسين مقامة (بعدد رسائل إخوان الصفا الإسماعيلية الذين كان البديع يلابسهم ويداخلهم في جرجان) .

پ.ن: در اينکه رسائل اخوان الصفا متعلق به اسماعيليه باشد ترديدهایی جدی وجود دارد. قبلا در اين زمينه نوشته ام.

سبحان من لا ينسى ولا يسهو.