احتجاج طبرسي کتابی در نوع خود کم نظير در سنت شيعی است. نويسنده آن اين کتاب را در دفاع از ضرورت مباحث کلامی نوشته و از مطاوی کتاب هم پيداست که در فقه هم تخصص داشته. برخی نقل های کتاب منحصر به فرد و بسيار با اهميت است. با اين وجود عمده آنچه او نقل کرده در ديگر منابع حديثی ما موجود است. بخش زيادی از احتجاجات نقل شده در اين کتاب منقول از تفسير منسوب به امام حسن عسکری (ع) است. درباره اين تفسير خود طبرسي در مقدمه کتاب می گويد که به دليل عدم شهرت آن سند خود را به کتاب نقل می کند. ما در جای ديگر نشان داده ايم که متن تفسير امام حسن عسکري آنچه امروز در اختيار ماست به احتمال قوی ساخته پرداخته سده ششم قمری و کمی قبل از دوران طبرسي است. البته ريشه اصلی اين تفسير به زمان شيخ صدوق می رسد اما صورت فعلی تفسير و داستانی که در آغاز آن نقل شده بايد از سده ششم باشد. اين تفسير همانطور که محققان و فقيهان برجسته ما هم بر آن تأکيد کرده اند حتما از امام عسکري نيست و بيشتر محتويات آن غير اصيل است. من در جای ديگری گفته ام که احتمالا هسته اوليه اين تفسير از ناصر اطروش باشد. طبعا مناظرات و احتجاجات زيادی که در احتجاج طبرسي از اين کتاب نقل شده فاقد اعتبار روایی است. چند روايتی هم در احتجاج از کتاب سليم بن قيس نقل شده که درباره اصالت بخش هایی از اين کتاب چنانکه می دانيم سخن بسيار است.
چهارشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۲۱
نمایش ایمیل به مخاطبین
نمایش نظر در سایت
۲) از انتشار نظراتی که فاقد محتوا بوده و صرفا انعکاس واکنشهای احساسی باشد جلوگیری خواهد شد .
۳) لطفا جهت بوجود نیامدن مسائل حقوقی از نوشتن نام مسئولین و شخصیت ها تحت هر شرایطی خودداری نمائید .
۴) لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید .