در میان شماری از محققان سنتی در حوزه میراث نوعی خوف است نسبت به مطالعات حدیثی در سنت اسلامشناسی در غرب. عمده مطالعات در این سنت مربوط است به حدیث و سیره بر اساس منابع سنی. مطالعات در حوزه حدیث شیعی در سنت اسلامشناسی در غرب هنوز در آغاز راه است. نقدهایی که از سوی شک گرایان از گلدتسیهر و شاخت گرفته تا امروز بر حدیث وارد می شود متعلق است به احادیث سده های اول و دوم. این یعنی حدیث سنی که زمانی هم دستخوش جریان عدم تدوین قرار گرفت. اصل فکر این است که حدیث بر اساس فقه سنی نوشته شد و نه بالعکس. من اینجا کاری به صحت و سقم این مطلب ندارم اما حرفم این است که این مطلب لزوماَ ارتباطی با حدیث شیعی ندارد. بسیاری از سنت های حدیثی شیعی در نیمه دوم سده دوم قمری به صورت غیر دولتی و یا غیر رسمی و به صورت کاملاً حاشیه ای در سنت های بسیار محدود کتابت و روایت می شد. بسیاری از سماعات حدیث به صورت فردی و انتقال دفترهای حدیث به شکل موردی و دست به دست بود. در نیمه دوم سده دوم قمری حتی با توجه به نظر شک گرایان به آن اندازه شرایط مختلف تاریخی فراهم بود تا بتوان بخش عظیمی از نوشته ها و فراورده های حدیثی را که محصول نیمه سده دوم قمری است اصیل دانست. بسیاری از احادیث فقهی کتاب کلینی از نقطه نظر تاریخی به منابع قابل اعتماد و مستندی باز می گردد که در نیمه دوم سده دوم قمری و نیمه اول سده سوم تدوین شده است. انتقاد شک گرایان درباره حدیث سنی مربوط است به نسبت حدیث منقول از صحابه با ساخت قدرت در عصر اموی و اوائل عباسی و به ویژه برای تصویر سازی از سیره پیامبر از یک سو و همچنین نقش آرای فقهی بوم های مختلف در شکل دهی به احادیث فقهی اهل سنت به ویژه با توجه به تحولی که امام شافعی در آن سهم اصلی را داشت. در این میان خاصه نظامات اسناد حدیثی و شکل تکثیر سازماندهی شده آن برای شک گرایان پرسش هایی را ایجاد کرده که این همه ربطی به حدیث شیعی ندارد. البته به سخنان شک گرایان تاکنون پاسخ هایی داده شده که از آن جمله است تحقیقات سزگین و مصطفی الاعظمی و موتسکی. تحقیقات آینده پرتوهای بیشتری بر این موضوعات خواهد افکند. با این همه نباید اسیر نظریات و صحنه سازی سلفی باورانی شد که با دیدگاه های نظریه توطئه هرگونه پژوهشی را در حدیث که تنها سرمایه آنان است رد و محکوم می کنند. فراموش نکنیم سلفی گری راه به جایی نمی برد...