کتابی به تازگی وسیله آقای مروان راشد با عنوان Commentary on Aristotle "De generatione et corruptione" منتشر شده که حائز اهمیت است و شایسته مطالعه و بررسی. این کتاب که در واقع تصحیح و ترجمه و تحلیل متن کتابی است مجهول المؤلف از متن کون و فساد ارسطو بر اساس دو نسخه خطی پیشتر برای محققان این زمینه متنی آشنا بود، گرچه هیچگاه متن آن منتشر نشده بود. کتاب در برخی کتابشناسی ها و از جمله فهرست آثار ابن سینا تألیف شادروان استاد یحیی مهدوی تألیفی منتسب به ابن سینا فرض می شد. نویسنده این کتاب، آقای مروان راشد که متن را به شیوه شایسته ای تصحیح و ترجمه کرده است با ذکر دلائلی معتقد است کتاب نمی تواند تألیف ابن سینا باشد. این البته در جای خود قابل بحث است. تحلیل های مروان راشد در طول کتاب هم جالب توجه است. مشکلی که در این میان هست این است که آقای مروان راشد کتاب را با ذکر قرائنی که در خاتمه کتاب متذکر شده اند تألیف حسن بن موسی النوبختی، متکلم برجسته شیعه در اواخر سده سوم و آغاز سده چهارم می دانند. مهمترین دلیلی که ایشان بر این امر مطرح کرده اند این است که به نوبختی متنی با عنوانی کم و بیش مشابه نسبت داده شده است. اما در دو نسخه خطی از متن کنونی نه نامی از او در میان است و نه در طول متن اشاره ای دور یا نزدیک دیده می شود به او. ایشان بر اساس مطالعه برخی مطالب کتاب و مقایسه آن مطالب با شماری از مباحثی که از نوبختی می شناسیم حکم کرده اند که کتاب از نوبختی است و حتی بر روی جلد کتاب، آن را با عنوان اثری از نوبختی منتشر کرده اند.
آنچه ما از نوبختی می شناسیم خلاف این مطلب را نشان می دهد. در واقع هیچ دلیلی وجود ندارد تا ما این متن را به نوبختی نسبت دهیم. انتساب کتاب به نوبختی تنها در حد یک احتمال بسیار ضعیف البته قابل بحث است اما به هیچ روی نمی شود با قطعیت در این باره سخن گفت و کتاب را به او نسبت داد. آقای راشد البته بر اساس انتساب این کتاب به نوبختی مطالبی هم در ارتباط با اندیشه غیبت امام غائب مطرح و تألیف این کتاب از سوی نوبختی را مرتبط با بروز غیبت امام و مشکلات فکری جامعه شیعه در آن دوران دانسته اند که به کلی به نظر نویسنده این سطور قابل قبول نیست و با داده های تاریخی مسلمی که در ارتباط با نوبختی ها از یک سو و علما و متکلمان عصر غیبت صغری از دیگر سو می شناسیم ناسازگار است.
در مقاله ای که همینک با همکاری یکی از دوستان در حال تدوین هستیم دلائل رد انتساب این کتاب به نوبختی را تفصیلا بحث کرده ایم.