نسخه ای بسيار کهنه به تاريخ 544 ق از کتاب امالي شريف مرتضی در کتابخانه دولتی برلين موجود است (با شماره پيترمن [2]، 169) که بر اساس نسخه ای کتابت شده که متعلق بوده به دانشمندی به نام الحسن بن علي بن زيرک الواعظ القمي. اين نسخه تنها شامل اصل امالي است و بخش الحاقی را ندارد.
بر برگ نخستين اين نسخه از امالي شريف مرتضی، کتاب اين چنين معرفی شده:
کتاب غرر الفوائد ودرر القلائد في آي القرآن. املاء السيد الإمام الأجلّ السعيد المرتضی علم الهدی ذو المجدين أبي القاسم علي بن ذي المناقب أبي أحمد الموسوي رفع الله درجته وحشره مع آبائه الطاهرين
در 274 ب، ترقيمه کاتب، که نامش چنانکه خواهيم ديد محمد بن الحسن بن محمد بن جعفر المؤدب است، ديده می شود؛ ترقيمه ای که در آن ريشه نسخه حاضر را و انتساب آن نسخه را به ابن زيرک القمي نشان می دهد: "وفرغ من نسخه يوم الاثنين الخامس عشر من شهر الله المبارک شعبان سنة أربع وأربعين وخمس مائة هجرية من نسخة الشيخ الإمام العالم نصرة الدين حجة الإسلام أبي محمد الحسن بن علي بن زيرک الواعظ القمي أطال الله بقاه وحرس عليه فضله وبهاه والحمد لله المنان علی اتمامه وصلی الله علی المصطفين من خلقه محمد وأهل بيته ما اختلف الملوان ...
در همين برگ با خطی متفاوت و متأخرتر مطلبی در رابطه با تاريخ تولد نويسنده کتاب و برادرش شريف رضي دارد: روی القاضي أبو منصور محمد بن محمد بن أحمد العکبري سمعت المرتضی علم الهدی يقول...
نکته جالب اين است که در دنباله اين نسخه کهنه امالي شريف مرتضی که خود يکی از کهنه ترين نسخه های امالی است و تاکنون هم در تحقيق و تصحيح متن امالی به کار گرفته نشده، نسخه ای ديده می شود با همان تاريخ و بنابراين بسيار کهنه از المسائل السلّاريه شريف مرتضی که می دانيم تاکنون مستقلاً و به طور کامل منتشر نشده است (نک: مقاله ما در رابطه با اهميت اين متن چاپ نشده شريف مرتضی در همين سايت. متن کتاب به زودی از سوی دانشگاه آزاد برلين منتشر خواهد شد). با وجود اينکه المسائل السلارية يک نسخه کهنه ديگر هم دارد، اما نسخه حاضر کهنه ترين نسخه شناخته شده و موجود اين کتاب ارزشمند شريف مرتضی در جهان است. کاتب اين کتاب دوم هم در مجموعه مورد گفتگو همان کاتب امالی پيشگفته است. اين کتاب در مجموعه از 275 الف آغاز می شود و در 287ب پايان می گيرد. ترقيمه دوم کاتب چنين است: "تمّت المسائل السلارية ولله الحمد والشکر وصلی الله علی محمد وآله الأخيار والله حسبي ونعم الوکيل فرغ من نسخها محمد بن الحسن بن محمد بن جعفر المؤدب بتاريخ الخامس والعشرين من شهر الله المبارک شعبان سنة أربع وأربعين وخمسمائة (بسيار نا واضح)".
در حاشيه همين برگ اين توضيح و گواهی را درباره مقابله نسخه حاضر ارائه می دهد که باز انتساب نسخه اصل را که به ابن زيرک قمي تعلق داشته نشان می دهد: "قابلها بالنسخة المنتسخ هي منها للشيخ الإمام العالم الزاهد نصرة الدين أبي (افتادگی يک کلمه: محمد) الحسن (؟) بن ؟ علي بن زيرک الواعظ القمي وکانت تلک النسخة مقروة علی الشيخ الإمام رشيد الدين علي بن زيرک الواعظ مصححة فقابلها علی قدر الوسع وامکان الجهد والطاقة وفرغ منها بتاريخ المنتصف من صفر سنة خمس وأربعين وخمس مائة بسرراباذ (؟)والحمد لله ربّ العالمين والصلوة علی سيدنا محمد وآله ؟ وحسبنا الله وحده".
از اين يادداشت روشن می شود که نسخه حاضر بعد از کتابت بر اساس نسخه نصرة الدين الحسن بن علي بن زيرک القمي با آن نسخه مقابله شده است؛ که پايان آن به تاريخ نيمه صفر 545 ق بوده است. در اين توضيح باز روشن است که نسخه اساس که متعلق به نصرة الدين ابن زيرک بوده خود بر رشيد الدين علي بن زيرک الواعظ ، پدر مالک دانشمند نسخه قرائت و تصحيح شده بوده است. بنابراين دو تن از واعظان دانشمند قم در محدوده زمانی اواخر سده پنجم و اوائل سده ششم قمری در روايت، تصحيح و تداول يکی از مهمترين و مشکلترين و عالمانه ترين آثار شريف مرتضی که تخصصی ويژه در ادب و علوم کلام و تفسير برای فهم آن نياز است دست داشته اند. در آن دوران برخلاف معمول دوره های بعد واعظان از ميان دانشمندان بر می خاسته اند و نسخه برلين نمونه ای از اين دست را فرا چنگ می نهد. حال ببينيم اين پدر و فرزند چه کسانی اند و از آنها چه می دانيم:
در کتاب نقض، عبد الجليل قزويني رازي از رشيد الدين ابو الحسن علي بن زيرک القمي و يا به تعبير او، "علي زيرک قمي" چند جا در ميان دانشمندان و مفاخر برجسته شيعی نام برده شده است؛ از جمله با تعبير "الفقيه الإمام" (ص 41، 212، 444). منتجب الدين نيز در الفهرست خود از او نام برده و وی را "الشيخ الواعظ" و "فاضل محدث فقيه" خوانده و تصريح کرده که وی نزد الفقيه معين الدين أبو الحسن أميركا بن أبي اللجيم بن أميرة المصدري العجلي القزويني (د. 514 ق) که می دانيم از متکلمان برجسته امامی دوران بوده است، در قزوين قرائت کرده بوده است (نک: الفهرست، ص 81؛ برای اين استاد؛ نک: موسوعةطبقات‏الفقهاء، ج‏6، ص: 56). در اجازات اماميه نيز به مناسبت روايت آثار شيخ طوسي، به ويژه کتاب النهاية از رشيد الدين علي بن زيرک نام برده شده؛ به طوری که در سند روايت عز الدين أبو المكارم ابن زهرة از روايت او با دو واسطه از رشيد الدين سخن رفته است؛ بدين ترتيب: "قراءة على الشيخ العفيف الزاهد القاري أبي علي الحسن بن الحسين المعروف بابن الحاجب الحلبي عن الشيخ الجليل أبي عبد الله الحسين بن علي بن أبي سهل الزينواباذي عن الشيخ الفقيه رشيد الدين علي بن‏ زيرك‏ القمي و السيد العالم أبي هاشم المجتبى بن حمزة بن زيد الحسيني و أخبراه جميعا عن المفيد عبد الجبار بن عبد الله القاري الرازي و أخبرهما عن المصنف" (نک: بحار الأنوار، ج‏104، ص 158؛ همان، ج‏106، ص 38؛ نيز نک: أمل ‏الآمل، ج‏2، ص 188؛ مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل-الخاتمة، ج‏3، ص 170). بدين ترتيب رشيد الدين علي بن زيرک از شاگردان المفيد عبد الجبّار بن عبد الله المقري الرازي بوده که او خود شاگرد شيخ طوسي بوده است. بدين ترتيب وی با يک واسطه از شيخ طوسي روايت می کرده است و طبعاً بايد در حدود سال 500 ق فعال بوده باشد و شايد حدود 530 درگذشته باشد.
فرزند او نصرة الدين ابو محمد الحسن بن علي بن زيرک القمي (زنده در 544 ق) را نيز منتجب الدين با اوصاف "الشيخ الامام" و "واعظ صالح فقيه" نام برده است (نک: الفهرست، ص 50).