دنباله نسخه هايی که در آمبروزيانا ديده ام را اينجا معرفی می کنم:
نسخه د 226
نسخه کهنه و ارزشمند شرح الرسالة الناصحة تأليف المنصور بالله عبد الله بن حمزة.
2 الف:
کتاب شرح الرسالة/
الناصحة في الدلائل الواضحة/
تصنيف الإمام المنصور بالله /
القائم بأمر الله أمير المؤمنين / (در حاشية: أبي محمد)
وخليفة ربّ العالمين/
عبدالله بن حمزة بن سليمان بن/
رسول الله صلی الله عليه/
وعلی آبائه الطيبين الطاهرين وسلّم/
بر روی همين برگ در بالای صفحه اجازه ای از منصور بالله به خط خودش آمده است. تقريبا تا پايان نسخه هم اصلاحاتی به همين خط در حاشيه نسخه ديده می شود. بنابراين نسخه نسخه ای است مقابله شده بر خود نويسنده. اما متأسفانه برگ آخر آن افتاده و با برگی نو نويس کتاب تکميل شده است.
يادداشت و گواهی منصور بالله:
حسبنا الله ونعم الوکيل/
ناولت هذا الکتاب ولدي محمد وأحمد إبني عبدالله بن حمزة/
وکتب عبدالله المنصور بالله أمير المؤمنين. والفضل وأحمد إبني/
السعود بن عزوي العصيفري/
في شهر ذي الحجّة سنة ثمان وستمائة رضي الله عنه/
اسامی فضل و احمد عصيفري را بعد از نام خود اضافه کرده.
اين خط با خط نسخه الشافي که در همين کتابخانه ديده ام و گفتم گويا از خود المنصور بالله است اندکی فرق می کند. آن خط ظاهرا تند نويسی و مسوده نويسنده بوده است.
د 352
برخلاف فهرست آمبروزيانا، کتابی از العنسي نيست بلکه نسخه کهنه ای است از شمس الأخبار تأليف علي بن حميد القرشي در حديث.
اچ 70
مجموعه ای کهنسال شامل دو کتاب
نخست: يک کتاب ناقص الأول که در پايان آن در برگ 28 الف می نويسد:
" ..والجميع مبسوط في کتاب الفائض في علم الفرائض وهو أصل هذا المختصر فطالعه من هنالک. تمّ الکتاب بحمد الله تعالی ومنه. در کنارش با خطی کهنه ديگر: بلغ مقابلة بقدر الإمکان.
در پايان برگ آمده است:
" فرغ من نساخته الفقير إلی رحمة ربّه محمد بن أسعد بن زيد المذحجي/
وفقه الله للخير وختم له به ولوالديه ولمن قال آمين/
يوم الثلثاء الثاني من شهر رجب المعظم سنة أربع وأربعين وستمائة/
بمدينة صعدة المحروسة والحمد لله وحده /
وصلواته علی رسوله سيدنا محمد النبي وآله الطاهرين وسلامه/
در برگ بعدی بلافاصله: 28 ب:
يتلو ذلک کتاب المهذّب في فتاوي أمير المؤمنين/
وإمام المسلمين أبي محمد عبدالله بن حمزة بن سليمان بن حمزة بن علي (بن أبي هاشم، در بين السطور) بن رسول الله /
صلواته عليه وعليهم أجمعين/
تأليف القاضي الأجل الفاضل الکامل العالم العامل داعي أمير المؤمنين محمد بن أسعد بن إبراهيم /
المرادي طوّل الله عمره (و در دنباله با خطی ديگر ولی کهن والآن رحمه الله)/
نسخه تا 127 ب ادامه دارد و در اوائل باب الجهاد پايان می گيرد. گواهی آخر نسخه بنابراين به دليل نقص پايان نسخه وجود ندارد و تاريخ دقيق کتابت معلوم نيست.
کاتب اين نسخه، محمد بن أسعد بن زيد المذحجي همان کاتب المحجة البيضاء تأليف عبد الله بن زيد العنسي موجود در کتابخانه مونيخ است. کتاب المهذّب منصور بالله چاپ شده اما نه بر اساس نسخه های اروپايی آن.
اچ 137:
کتاب الکافي تأليف محمد بن يعقوب الهوسمي الناصري در فقه
در برگ نخست گواهی های تملک نسخه هست و نيز يک گواهی به نقل از السيد العلامة علي بن ناصر الجيلي به نام نويسنده کتاب الکافي و اينکه از هوسم بوده است. در برگ آغازين کتاب 1 ب خطبه کتاب آغاز می شود. در آنجا نويسنده می گويد: " هذا کتاب جمعته في مسائل الشرع وقصدنا إلی تبيان الفتاوی التي في التجريد وبعض ما في التحرير وأجهدنا في أن نذکر فيه اختلاف أهل البيت عليهم السلام فيها مع اختلاف فقهاء الأمصار وبذلنا الوسع في اختصاره بوجيز العبارة وغرضنا في ذلک تحصيل المذاهب وتبيينها دون ايراد وجوه هذه المسائل وأدلتها ليسهل علی الناظر حفظها ومعرفتها ....
تا پايان کتاب را دارد: وهذا آخر الکتاب والحمد لله وحده وصلواته علی رسوله سيدنا محمد وآله وسلّم/
وافق فراغه يوم الخمس في شهر ؟ سفيد است، سنة إحدی وعشرين وسبعمائة سنة بخط العبد الفقير إلی رحمة ربّه العلي الکبير أحمد بن محمد بن عمران بن منصور بن سليمان بن غزوان الامبرقي (؟؟) غفر الله له ولوالديه ولصاحبه ولجميع المسلمين آمين.
ای 269
نسخه دومی است از کتاب مشکاة المصباح في حيوة الأرواح در علم کلام از قاضي جعفر که نسخه ناقص الأول ديگری از آن در کتابخانه آمبروزيانا هست و من آن را نيز ديده ام و انشاء الله معرفی خواهيم کرد. يک نسخه کهنه هم ضمن مجموعه ای در کتابخانه مونيخ هست که آن را هم بحمد الله ديده ام. ظاهرا نسخه ديگری از اين کتاب جز همين سه نسخه موجود نباشد.
نسخه حاضر نسخه ای است کهنه نسبتا اما دو برگ آغازين آن نونويس است. کامل است. گويا بزرگترين کتاب قاضي جعفر باشد در علم کلام. کتاب شرحی است بر مفتاح النظر ومصباح الفکر خود مؤلف که مقدمه ای در مسائل اعتقادی بوده و اينک کتاب حاضر را به درخواست عده ای در شرح آن کتاب متقدم نگاشته است. انشاء الله درباره اين کتاب بعد از اين مطالبی در سلسله يادداشتهايمان درباره آثار کلامی زيديه يمن ارائه خواهد شد.
برگ 187 ب: پايان کتاب آمده و در آخر مثل نسخه ديگر اين کتاب در همين کتابخانه درباره مقدمه در باب تقليد سخن می گويد. نسخه کهنه ای است شايد از سده هشت. آن ديگری بسيار کهنه تر است.
ای 102
مجموعه ای است از رسائل و کتابات منصور بالله عبد الله بن حمزه
در برگ نخست؛ 2 الف عنوان الدعوة العامة ديده می شود و بعد در ذيل آن رساله های اين مجموعه را معرفی می کند:
"هذا الکتاب يشتمل علی أشياء منها الدعوة العامة وعهد إلی الأمير علي بن المحسن والشيخ أحمد بن جحلان ودعوة اسماعيل بن طغتکين ودعوة وردساد ودعوة طاشتکين أمير حاج العراق ودعوة الملک العادل بدمشق ودعوة سيف الدين سقز ودعوة شهاب الجزري ورسالة إلی النساء بذمرمر والرسالة المرتضاة في العهد إلی القضاة وکتاب إلی ظاهر بني صريم وکتاب مصباح المشکاة في تثبيت الولاة وکتاب الأجوبة الکافية بالأدلة الوافية والناصحة المشيرة بترک الإعتراض علی السيرة والأجوبة الدافعة للإشکال الفاتحة للأنفال وکتاب تحفة الإخوان ومسائل علي بن ذئب وجواب إعتراض في السيرة وأجوبة مسائل شرعية وغير ذلک کل ذلک مما ولي تصنيفه (وملکه؛ اضافه در بين السطور) مولانا الإمام المنصور بالله أمير المؤمنين عبدالله بن حمزة بن سليمان بن حمزة بن علي بن حمزة بن أبي هاشم الحسن بن عبدالرحمان يحيی بن عبدالله بن الحسين بن القاسم بن إبراهيم بن اسماعيل بن ابراهيم بن الحسن بن الحسن بن علي بن أبي طالب صلوات الله عليهم أجمعين وحسبنا الله ونعم الوکيل وصلی الله علی محمد وآله (و با خط مشکی در سطر بعد) وسلم تسليما کثيرا"
در14 الف: الرسالة الکافية لأهل العقول الوافية وتسمی تأکيد الحجة.
در همين مجموع باز: کتاب الأجوبة الکافية بالأدلة الوافية عن مسائل وردت من الشريف الفاضل نور الدين الحسن بن يحيی بن عبدالله بن سليمان بن الهادي إلی الحقّ عليه السلام إلی براقش مستهلّ ربيع الآخر من سنة سبع وتسعين فأجاب عنها سلام الله عليه وعلی آبائه الطاهرين وقد وصل الجند وهو يريد الغزاة إلی مأرب وتيجان تولی الله مکافاته
وصلی الله علی سيدنا محمد وآله
... أما بعد فقد وصل کتاب الشيخ الأمين الموفق العالم محي الدين محمد بن أحمد بن الوليد أيده الله وفهمنا ما ذکر من المسائل المعترضة في خلد الشريف الموفق المکين ذي الشرفين نور الدين الحسن بن يحيی بن عبدالله بن سليمان بن الهادي عليه السلام وما طعن به المتأولون الضالّون في أمرنا...
در اين مجموعه عمدتا پاسخهای منصور بالله آمده است به اعتراضاتی که نسبت به سيره او وجود داشته است؛ نيز در همين شمار:
الناصحة المشيرة بترک الإعتراض علی السيرة
وهي جواب عن مسائل ومطاعن وردت من الفقيه أبي القاسم بن الحسين بن شبيب إلی حوث مستهلّ رمضان المعظم زاده الله شرفاً من سنة ستّ وتسعين وخمسمائة فأجاب عنها عليه السلام مع کثرة الأشغال وضيق المجال في يوم واحد إلی قوله في آخر فصل منها وإذ قد فرغنا عن معظم ما أورد جزاه الله عن الإسلام خيراً.
نيز: الأجوبة الدافعة للاشکال والفاتحة للأقفال
تأليف در براقش در رجب 597 ق جواباً عن مسائل وردت من الشيخ الفاضل العالم شمس المجالس محي الدين محمد بن أحمد النجراني أيده الله تعالی من صعدة
گاهی هم اشکالات درباره فتاوی او و استناد او به سيره و فتاوی امامان گذشته و خاصتا به امامان زيدی ايرانی است. در رساله ای که نام برديم اطلاعات تاريخی جالبی هم ذکر شده است.
نيز: کتاب تحفة الإخوان من تصنيفه عليه السلام
ومن جواب مسائل سأل عنها الشيخ الفاضل العالم أحمد بن الحسن الرصّاص ..
مسائل فقهی است
و نيز رسائل متعدد ديگر کوتاه و بزرگ که بايد مستقل بدان پرداخته شود. تعداد زيادی از رسائل منصور بالله در مجموع او به کوشش عبد السلام عباس الوجيه چاپ شده اما در کار او هم نقص هست و تعدادی از رساله ها نيامده و هم اينکه نسخه های کهنسال اروپايی را مبنای کار قرار نداده است.
آ 82
کتاب الإيضاح الکاشف لمعاني المصباح تأليف القاضي الأجل العالم الورع الزاهد نجم الدين موسی بن علي بن سليمان الدواري کتابت 897 ق
اين کتاب در فقه است و شرحی است بر المصباح پدر نويسنده، عفيف الدين القاضي علي بن سليمان الدواري
2 ب: .. وعزمت أن أجمع عليه (يعنی بر مصباح پدرش) مختصراً لطيف الحجم قريب الفهم يکشف معانيه ويوضح مشکلاته وذلک بعد أن علّق عليه القاضي بدر الدين محمد بن عبدالله بن أبي النجم تعليقه وحولها کالکتاب المستقل بنفسه ولم يعن بتلخيص نفس الکتاب ومسائله وکانت غير مفيدة عليه..
نسخه د 226
نسخه کهنه و ارزشمند شرح الرسالة الناصحة تأليف المنصور بالله عبد الله بن حمزة.
2 الف:
کتاب شرح الرسالة/
الناصحة في الدلائل الواضحة/
تصنيف الإمام المنصور بالله /
القائم بأمر الله أمير المؤمنين / (در حاشية: أبي محمد)
وخليفة ربّ العالمين/
عبدالله بن حمزة بن سليمان بن/
رسول الله صلی الله عليه/
وعلی آبائه الطيبين الطاهرين وسلّم/
بر روی همين برگ در بالای صفحه اجازه ای از منصور بالله به خط خودش آمده است. تقريبا تا پايان نسخه هم اصلاحاتی به همين خط در حاشيه نسخه ديده می شود. بنابراين نسخه نسخه ای است مقابله شده بر خود نويسنده. اما متأسفانه برگ آخر آن افتاده و با برگی نو نويس کتاب تکميل شده است.
يادداشت و گواهی منصور بالله:
حسبنا الله ونعم الوکيل/
ناولت هذا الکتاب ولدي محمد وأحمد إبني عبدالله بن حمزة/
وکتب عبدالله المنصور بالله أمير المؤمنين. والفضل وأحمد إبني/
السعود بن عزوي العصيفري/
في شهر ذي الحجّة سنة ثمان وستمائة رضي الله عنه/
اسامی فضل و احمد عصيفري را بعد از نام خود اضافه کرده.
اين خط با خط نسخه الشافي که در همين کتابخانه ديده ام و گفتم گويا از خود المنصور بالله است اندکی فرق می کند. آن خط ظاهرا تند نويسی و مسوده نويسنده بوده است.
د 352
برخلاف فهرست آمبروزيانا، کتابی از العنسي نيست بلکه نسخه کهنه ای است از شمس الأخبار تأليف علي بن حميد القرشي در حديث.
اچ 70
مجموعه ای کهنسال شامل دو کتاب
نخست: يک کتاب ناقص الأول که در پايان آن در برگ 28 الف می نويسد:
" ..والجميع مبسوط في کتاب الفائض في علم الفرائض وهو أصل هذا المختصر فطالعه من هنالک. تمّ الکتاب بحمد الله تعالی ومنه. در کنارش با خطی کهنه ديگر: بلغ مقابلة بقدر الإمکان.
در پايان برگ آمده است:
" فرغ من نساخته الفقير إلی رحمة ربّه محمد بن أسعد بن زيد المذحجي/
وفقه الله للخير وختم له به ولوالديه ولمن قال آمين/
يوم الثلثاء الثاني من شهر رجب المعظم سنة أربع وأربعين وستمائة/
بمدينة صعدة المحروسة والحمد لله وحده /
وصلواته علی رسوله سيدنا محمد النبي وآله الطاهرين وسلامه/
در برگ بعدی بلافاصله: 28 ب:
يتلو ذلک کتاب المهذّب في فتاوي أمير المؤمنين/
وإمام المسلمين أبي محمد عبدالله بن حمزة بن سليمان بن حمزة بن علي (بن أبي هاشم، در بين السطور) بن رسول الله /
صلواته عليه وعليهم أجمعين/
تأليف القاضي الأجل الفاضل الکامل العالم العامل داعي أمير المؤمنين محمد بن أسعد بن إبراهيم /
المرادي طوّل الله عمره (و در دنباله با خطی ديگر ولی کهن والآن رحمه الله)/
نسخه تا 127 ب ادامه دارد و در اوائل باب الجهاد پايان می گيرد. گواهی آخر نسخه بنابراين به دليل نقص پايان نسخه وجود ندارد و تاريخ دقيق کتابت معلوم نيست.
کاتب اين نسخه، محمد بن أسعد بن زيد المذحجي همان کاتب المحجة البيضاء تأليف عبد الله بن زيد العنسي موجود در کتابخانه مونيخ است. کتاب المهذّب منصور بالله چاپ شده اما نه بر اساس نسخه های اروپايی آن.
اچ 137:
کتاب الکافي تأليف محمد بن يعقوب الهوسمي الناصري در فقه
در برگ نخست گواهی های تملک نسخه هست و نيز يک گواهی به نقل از السيد العلامة علي بن ناصر الجيلي به نام نويسنده کتاب الکافي و اينکه از هوسم بوده است. در برگ آغازين کتاب 1 ب خطبه کتاب آغاز می شود. در آنجا نويسنده می گويد: " هذا کتاب جمعته في مسائل الشرع وقصدنا إلی تبيان الفتاوی التي في التجريد وبعض ما في التحرير وأجهدنا في أن نذکر فيه اختلاف أهل البيت عليهم السلام فيها مع اختلاف فقهاء الأمصار وبذلنا الوسع في اختصاره بوجيز العبارة وغرضنا في ذلک تحصيل المذاهب وتبيينها دون ايراد وجوه هذه المسائل وأدلتها ليسهل علی الناظر حفظها ومعرفتها ....
تا پايان کتاب را دارد: وهذا آخر الکتاب والحمد لله وحده وصلواته علی رسوله سيدنا محمد وآله وسلّم/
وافق فراغه يوم الخمس في شهر ؟ سفيد است، سنة إحدی وعشرين وسبعمائة سنة بخط العبد الفقير إلی رحمة ربّه العلي الکبير أحمد بن محمد بن عمران بن منصور بن سليمان بن غزوان الامبرقي (؟؟) غفر الله له ولوالديه ولصاحبه ولجميع المسلمين آمين.
ای 269
نسخه دومی است از کتاب مشکاة المصباح في حيوة الأرواح در علم کلام از قاضي جعفر که نسخه ناقص الأول ديگری از آن در کتابخانه آمبروزيانا هست و من آن را نيز ديده ام و انشاء الله معرفی خواهيم کرد. يک نسخه کهنه هم ضمن مجموعه ای در کتابخانه مونيخ هست که آن را هم بحمد الله ديده ام. ظاهرا نسخه ديگری از اين کتاب جز همين سه نسخه موجود نباشد.
نسخه حاضر نسخه ای است کهنه نسبتا اما دو برگ آغازين آن نونويس است. کامل است. گويا بزرگترين کتاب قاضي جعفر باشد در علم کلام. کتاب شرحی است بر مفتاح النظر ومصباح الفکر خود مؤلف که مقدمه ای در مسائل اعتقادی بوده و اينک کتاب حاضر را به درخواست عده ای در شرح آن کتاب متقدم نگاشته است. انشاء الله درباره اين کتاب بعد از اين مطالبی در سلسله يادداشتهايمان درباره آثار کلامی زيديه يمن ارائه خواهد شد.
برگ 187 ب: پايان کتاب آمده و در آخر مثل نسخه ديگر اين کتاب در همين کتابخانه درباره مقدمه در باب تقليد سخن می گويد. نسخه کهنه ای است شايد از سده هشت. آن ديگری بسيار کهنه تر است.
ای 102
مجموعه ای است از رسائل و کتابات منصور بالله عبد الله بن حمزه
در برگ نخست؛ 2 الف عنوان الدعوة العامة ديده می شود و بعد در ذيل آن رساله های اين مجموعه را معرفی می کند:
"هذا الکتاب يشتمل علی أشياء منها الدعوة العامة وعهد إلی الأمير علي بن المحسن والشيخ أحمد بن جحلان ودعوة اسماعيل بن طغتکين ودعوة وردساد ودعوة طاشتکين أمير حاج العراق ودعوة الملک العادل بدمشق ودعوة سيف الدين سقز ودعوة شهاب الجزري ورسالة إلی النساء بذمرمر والرسالة المرتضاة في العهد إلی القضاة وکتاب إلی ظاهر بني صريم وکتاب مصباح المشکاة في تثبيت الولاة وکتاب الأجوبة الکافية بالأدلة الوافية والناصحة المشيرة بترک الإعتراض علی السيرة والأجوبة الدافعة للإشکال الفاتحة للأنفال وکتاب تحفة الإخوان ومسائل علي بن ذئب وجواب إعتراض في السيرة وأجوبة مسائل شرعية وغير ذلک کل ذلک مما ولي تصنيفه (وملکه؛ اضافه در بين السطور) مولانا الإمام المنصور بالله أمير المؤمنين عبدالله بن حمزة بن سليمان بن حمزة بن علي بن حمزة بن أبي هاشم الحسن بن عبدالرحمان يحيی بن عبدالله بن الحسين بن القاسم بن إبراهيم بن اسماعيل بن ابراهيم بن الحسن بن الحسن بن علي بن أبي طالب صلوات الله عليهم أجمعين وحسبنا الله ونعم الوکيل وصلی الله علی محمد وآله (و با خط مشکی در سطر بعد) وسلم تسليما کثيرا"
در14 الف: الرسالة الکافية لأهل العقول الوافية وتسمی تأکيد الحجة.
در همين مجموع باز: کتاب الأجوبة الکافية بالأدلة الوافية عن مسائل وردت من الشريف الفاضل نور الدين الحسن بن يحيی بن عبدالله بن سليمان بن الهادي إلی الحقّ عليه السلام إلی براقش مستهلّ ربيع الآخر من سنة سبع وتسعين فأجاب عنها سلام الله عليه وعلی آبائه الطاهرين وقد وصل الجند وهو يريد الغزاة إلی مأرب وتيجان تولی الله مکافاته
وصلی الله علی سيدنا محمد وآله
... أما بعد فقد وصل کتاب الشيخ الأمين الموفق العالم محي الدين محمد بن أحمد بن الوليد أيده الله وفهمنا ما ذکر من المسائل المعترضة في خلد الشريف الموفق المکين ذي الشرفين نور الدين الحسن بن يحيی بن عبدالله بن سليمان بن الهادي عليه السلام وما طعن به المتأولون الضالّون في أمرنا...
در اين مجموعه عمدتا پاسخهای منصور بالله آمده است به اعتراضاتی که نسبت به سيره او وجود داشته است؛ نيز در همين شمار:
الناصحة المشيرة بترک الإعتراض علی السيرة
وهي جواب عن مسائل ومطاعن وردت من الفقيه أبي القاسم بن الحسين بن شبيب إلی حوث مستهلّ رمضان المعظم زاده الله شرفاً من سنة ستّ وتسعين وخمسمائة فأجاب عنها عليه السلام مع کثرة الأشغال وضيق المجال في يوم واحد إلی قوله في آخر فصل منها وإذ قد فرغنا عن معظم ما أورد جزاه الله عن الإسلام خيراً.
نيز: الأجوبة الدافعة للاشکال والفاتحة للأقفال
تأليف در براقش در رجب 597 ق جواباً عن مسائل وردت من الشيخ الفاضل العالم شمس المجالس محي الدين محمد بن أحمد النجراني أيده الله تعالی من صعدة
گاهی هم اشکالات درباره فتاوی او و استناد او به سيره و فتاوی امامان گذشته و خاصتا به امامان زيدی ايرانی است. در رساله ای که نام برديم اطلاعات تاريخی جالبی هم ذکر شده است.
نيز: کتاب تحفة الإخوان من تصنيفه عليه السلام
ومن جواب مسائل سأل عنها الشيخ الفاضل العالم أحمد بن الحسن الرصّاص ..
مسائل فقهی است
و نيز رسائل متعدد ديگر کوتاه و بزرگ که بايد مستقل بدان پرداخته شود. تعداد زيادی از رسائل منصور بالله در مجموع او به کوشش عبد السلام عباس الوجيه چاپ شده اما در کار او هم نقص هست و تعدادی از رساله ها نيامده و هم اينکه نسخه های کهنسال اروپايی را مبنای کار قرار نداده است.
آ 82
کتاب الإيضاح الکاشف لمعاني المصباح تأليف القاضي الأجل العالم الورع الزاهد نجم الدين موسی بن علي بن سليمان الدواري کتابت 897 ق
اين کتاب در فقه است و شرحی است بر المصباح پدر نويسنده، عفيف الدين القاضي علي بن سليمان الدواري
2 ب: .. وعزمت أن أجمع عليه (يعنی بر مصباح پدرش) مختصراً لطيف الحجم قريب الفهم يکشف معانيه ويوضح مشکلاته وذلک بعد أن علّق عليه القاضي بدر الدين محمد بن عبدالله بن أبي النجم تعليقه وحولها کالکتاب المستقل بنفسه ولم يعن بتلخيص نفس الکتاب ومسائله وکانت غير مفيدة عليه..
يكشنبه ۱۵ مرداد ۱۳۹۱ ساعت ۱۷:۳۱
نمایش ایمیل به مخاطبین
نمایش نظر در سایت
۲) از انتشار نظراتی که فاقد محتوا بوده و صرفا انعکاس واکنشهای احساسی باشد جلوگیری خواهد شد .
۳) لطفا جهت بوجود نیامدن مسائل حقوقی از نوشتن نام مسئولین و شخصیت ها تحت هر شرایطی خودداری نمائید .
۴) لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید .