از کتاب شواهد التنزيل حاکم حسکاني که آينه ای از حديث در خراسان سده پنجم قمري است، نسخه هايی چند باقی مانده که بر اساس برخی از آنها چاپ مرحوم آقای محمودي ارائه شده است. اما در يمن از دير باز اين کتاب را می شناخته اند و از آن نسخه های متعددی در کتابخانه های خصوصی و عمومی موجود است که از آن ميان دو نسخه ارزش زيادی دارند و از کهنگی و اصالت بيشتری برخوردارند و می بايست در تحقيق دوباره اين متن به کار گرفته شوند. علت اقبال زيديان يمن به اين کتاب، به حنفی بودن مؤلف اين کتاب و ارتباط شخصی او با محافل شيعی و زيدی خراسان و نيز طبعا موضوع کتاب باز می گردد. اما از ديگر سو به دليل روايت اين متن وسيله زيد بن الحسن البيهقي البروقني زيدی مذهب که خود در 541ق سفری از خراسان به يمن داشته، اين کتاب و نسخه آن به اين سرزمين منتقل شده است. البروقني اين متن را از فرزند حاکم حسکاني، وهب الله شنيده بوده که در سند روايت اين متن در نسخه چاپی هم نام او آمده است. پيشتر در همين سايت، يکی از اين دو نسخه مهم را که کهنترين نسخه های شناخته شده اين متن است، معرفی کرديم. مناسبت معرفی آن نسخه، وجود کتاب العمدة ابن بطريق در همان مجموعه ای است که کتاب شواهد هم در آن ديده می شود. حال که فرصتی فراهم شد که مستقلا به کتاب شواهد بپردازيم، هر دو نسخه را يکجا معرفی می کنيم؛ اميد که از آن در چاپ بعدی بهره گرفته شود. نويسنده اين سطور عکسی از هر دو نسخه در اختيار دارد.
نسخه اول، در ضمن مجموعه ای با اين کتابها:
1- تنبيه الغافلين حاکم جشمی، کتابت ربيع الآخر 644
2-شواهد التنزيل، نسخه کتابت شوال 644 در صعده
3- العمدة ابن البطريق که از او در آغاز نسخه با القاب تمجيدی از جمله عبارت "مفتی آل الرسول "ياد شده است.
مالک نسخه که به خط خود ملکيت نسخه را گواهی کرده، عبدالله بن زيد بن أحمد ناميده شده است. مراد از او عبدالله بن زيد بن احمد العنسي، عالم برجسته زيدی است که مؤلف کتابهايي مانند المحجة البيضاء بوده است.
نسخه دوم: تاريخ کتابت ندارد، اما در پايان آن اين گواهی آمده که اهميت زيادی دارد و تبار نسخه را نشان می دهد:
"نسخ من نسخة نسخت عن نسخت (کذا) عليها خط الامام أحمد بن سليمان عليه السلام ولفظه بسم الله الرحمان الرحيم اخبرنا الشيخ الأجل العالم الزاهد زيد بن الحسن الخراساني البيهقي أيده الله هذا الکتاب کتاب شواهد التنزيل لقواعد التفضيل اجازة وقال سمعه من الحاکم أبي الفضل وهب الله بن الحاکم أبي القاسم عبيدالله بن عبدالله بن أحمد الحسکاني عن والده ومصنفه رحمه الله وکتبه أحمد بن سليمان وصلی الله علی محمد النبي وأهله وسلم تسليما."
بنابراين اين نسخه با يک واسطه به نسخه ای در زمان حيات البروقني و اقامت او در يمن باز می گردد. بر روی آن نسخه، گواهی المتوکل علی الله أحمد بن سليمان ديده می شده که دريافت کتاب را از البروقني گواهی کرده بوده است. المتوکل چنانکه در سيره او و نيز در کتابهايش نيز ذکر شده، از محضر البروقني در سفر اين اخير به يمن بهره برده بوده و از او حديث شنيده بوده و تعاليم کلامی بهشمي منتقل شده به وسيله البروقني را در رد بر فرقه مطرفيه به کار بسته بوده است.