قبل از اينکه به اين پرسش پاسخ دهيم خوب است چند تکه از عبارات زندگینامه خودنوشت ابن سينا را با هم مرور کنيم:
1- كان والدي رجلا من أهل بلخ، وانتقل منها إلى بخارى في أيام الأمير نوح بن منصور، واشتغل بالتصرف. وتولى العمل في أثناء أيامه بقرية من ضياع بخارى يقال لها خَرْمَيْثَن وهي من أمهات القرى بتلك الناحية ، وبقربها قرية يقال لها أفْشَنَة ، فتروج أبي منها بوالدتي ، وقطن بها وتبنَّك ، وولدت أنا فيها ، ثم ولد أخي. ثم انتقلنا إلى بخارى وأحضر لي معلم القرآن ومعلم الأدب ، وكملت العشر من العمر...
تا اينجا معلوم می شود پدر ابن سينا اهل بلخ بوده و از آنجا در ايام جوانی به منطقه بخارا منتقل می شود و در قريه خَرْمَيْثَن (از قرای بخارا) مشغول کار در ادارات حکومتی سامانيان می شود. او در همان ايام از يک قريه نزديک به خَرْمَيْثَن به نام افشنه با مادر ابن سينا ازدواج می کند و همانجا هم مستقر می شود. در همانجا هم بود که ابن سينا و سپس برادرش به دنيا می آيند. ابن سينا و خانواده اش قبل از آغاز دوران تعلم و آموزش های ابتدایی او تصميم می گيرند به خود شهر بخارا منتقل شوند.
با اين حساب بايد گفت تولد ابن سينا را هر زمان فرض کنيم بايد انتقال پدرش از بلخ به بخارا را حدود بيست و يا حداکثر بيست و اندی سالگی پدر ابن سينا بدانيم؛ در حدود زمانی که او در عنفوان جوانی بوده و هنوز ازدواج نکرده بود اما خيلی زود شايد دو سه سالی بعد از آمدن به بخارا با مادر ابن سينا ازدواج می کند. اگر توجه داشته باشيم که نوح بن منصور از سال 366 تا رجب 387 ق حکم می راند، بنابراين احتمالا می توان گفت که در همان سال 366 و يا حداکثر حدود سال 368 ق پدر ابن سينا بلخ را ترک می کند و به بخارا می رود و يکی دو سال بعد از آن در آنجا ازدواج می کند و نخستين فرزندش ابن سينا در 370 ق به دنيا می آيد. تا اينجا همه چيز درست به نظر می رسد. با اين وصف شماری از محققان و از جمله ديميتری گوتاس (نک: Avicenna and the Aristotelian Tradition، ص 11) بر اين باورند که در اينجا خطایی در نسخه های متن اين زندگينامه خودنوشت صورت گرفته: آنان به جای نوح بن منصور، پدرش منصور بن نوح (حک: 350 تا 366) و يا حتی پدر بزرگش نوح بن نصر (حک: 331 تا 343 ق) را پيشنهاد می کنند. بدين ترتيب راه برای اين فراهم شده که ابن سينا نه در سال 370 ق، آنطور که ابو عبيد جوزجانی، شاگرد ابن سينا روايت کرده بلکه خيلی زودتر به دنيا آمده باشد. اما آيا اين استنباط و سخن درستی است؟
جمعه ۲۴ تير ۱۴۰۱ ساعت ۵:۲۴
نمایش ایمیل به مخاطبین
نمایش نظر در سایت
۲) از انتشار نظراتی که فاقد محتوا بوده و صرفا انعکاس واکنشهای احساسی باشد جلوگیری خواهد شد .
۳) لطفا جهت بوجود نیامدن مسائل حقوقی از نوشتن نام مسئولین و شخصیت ها تحت هر شرایطی خودداری نمائید .
۴) لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید .