آرشیو
آمار بازدید
بازدیدکنندگان تا کنون : ۱٫۹۶۷٫۵۱۵ نفر
بازدیدکنندگان امروز : ۷۷ نفر
تعداد یادداشت ها : ۲٫۰۸۴
بازدید از این یادداشت : ۶۷

پر بازدیدترین یادداشت ها :


با اينکه قرن ها بود که بيشتر نقل ها از رديه مشهور ابن رزام طائي کوفي يا بر اساس نقل ابن نديم از اين کتاب بود و يا نقل های شریف اخو محسن اما خوشبختانه چند سالی بود که خبر پيدا شدن اين کتاب شنيده می شد و حال اين متن در اختيار ماست. از نام و شهرتش و همچنين نقل های المؤيد بالله هاروني و ابن الملاحمي از کتابش پيدا بود که او می بايست برای زيديه و معتزله شناخته بوده باشد. حال با به دست آمدن نيمی از کتاب پر برگ او چند نکته روشن می شود:

نخست: او اصل کتاب را در تاريخ ۳۳۶ ق نوشت و نکاتی را به آن در سال ۳۴۷ ق افزود. مسعودي که التنبيه والاشراف خود را در سال ۳۴۵ می نوشت، يعنی در زمان حيات ابن رزام نه تنها از اين اثر نام می برد بلکه از آن کاملا متأثر است. اين اهميت کتاب را نشان می دهد. نکته دوم: نويسنده بی ترديد معتزلی و به احتمال قوی با گرايش زيدی بوده و طبعا از زيديان مکتب کوفه قلمداد می شده است. بنابراين برخلاف آنچه معمولا شهرت دارد نبايد مخالفت او را با اسماعيليه و قرامطه و فاطميان به عنوان مخالفتی در سنت دفاع از خلافت عباسی و ايدئولوژی اهل سنت قلم برد. او خود از منتقدان سر سخت عباسيان است. البته بعدا نويسندگان اهل سنت و حاميان خلافت عباسی از رديه و اطلاعات او کمال استفاده را کردند. نکته سوم: رديه او اساسا رديه ای بر تفکر باطنی گری است و البته به طور خاص ناظر به قرامطه. محرک او در نوشتن اين رديه واقعه نقل حجر الأسود توسط قرامطه بود. وی در اين کتاب تنها به صورت بسيار حاشيه ای به فاطميان اشاره می کند و اصولا کتاب او ناظر به فاطميان نيست.

چهارم: برخلاف آنچه عموما تاکنون تصور می شد کتاب او را نبايد صرفا در چارچوب ادبيات جدلی ديد. ابن رزام اطلاعات دست اول بسيار مهمی از قرامطه به دست می دهد. از نزديک شاهد حوادث بوده و با آنها در کوفه از نزديک زيسته و با تعدادی از آنها آشنایی شخصی داشته. افزون بر اين او از آثار خود قرامطه و اسماعيليه استفاده و نقل می کند. وانگهی در اين کتاب ما با يک تصوير روشنی از عقايد باطنی قرامطه و باور آنان به قائميت محمد بن اسماعيل روبرو هستيم. در درستی و اصالت اين اطلاعات مطلقا نمی توان ترديد کرد؛ خاصه اينکه عين همين مطالب را می توانيم در منابع اسماعيلی معاصر او ببينيم. او با توجه به تخصص کلامی اش در بحث از آرای فلسفی و اعتقادی قرامطه و اسماعيليه با دقتی کم نظير به بحث می پردازد. اين اهميت کتاب او را دو چندان می کند.
يكشنبه ۲ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۸:۴۹
نظرات



نمایش ایمیل به مخاطبین





نمایش نظر در سایت