آرشیو
آمار بازدید
بازدیدکنندگان تا کنون : ۲٫۰۵۵٫۴۱۴ نفر
بازدیدکنندگان امروز : ۱۳۶ نفر
تعداد یادداشت ها : ۲٫۱۱۵
بازدید از این یادداشت : ۸۸

پر بازدیدترین یادداشت ها :


در مقدمه چاپ فاکسيمليه از کهنترين نسخه نقد المحصل نوشتم که المحصل دو تحرير دارد: دومی بايد چند سالی ديرتر فراهم شده باشد. المحصل در مجموع از آثار کم و بيش ميانی فخر رازي است اما تحرير دوم را احتمالا او در سفر دوم خوارزم فراهم کرد و آن را به وزير خوارزمشاه تقديم کرد (با اين تعبير: "قوام الدين عزّ الملك الصدر العادل قوام الدولة والدين نظام الإسلام عميد الممالك"). بدين سبب هم آن تحرير دوم را "الأنوار القوامية فى الأسرار الكلامية" ناميد؛ به نام وزيری که کتاب را بدو تقديم داشته بود؛ يعنی احتمالا قوام الدين أبو النجم سهيل بن عبد العزيز بن عبد الغني الخوارزمي الکاتب. او که از کاتبان فاضل و دانشمند روزگارش بوده، در حقيقت وزير خوارزمشاهيان نيز بوده و در عين حال که از رجال دولتی قلمداد می شد، به فضل نيز شهرت داشت. شرحی از احوال او را ابن الفوطي در تلخيص مجمع الآداب آورده است؛ تحت عنوان قوام الدين أبو النجم سهيل بن عبد العزيز بن عبد الغني الخوارزمي الکاتب: "کان کاتباً سديداً وزر للأمير خوارزمشاه ومن شعره ...." (چاپ محمد الکاظم، ۳/ ۴۹۷ تا ۴۹۸). فخر رازي در سفر اولش به خوارزم هم کتابی ديگر بدو تقديم داشته بود: المباحث المشرقية. در مقدمه آن نام اين وزير را می آورد:
(المباحث المشرقية فى علم الالهيات و الطبيعيات ج‏۱ ص ۵ تا ۶):
"... و لما كان كتابنا مشتملا على اشرف العلوم الحكمية و ارفع المباحث الحقيقية اردنا ان نخدم به خزانة كتب افضل العالم حسبا و نسبا و موروثا و مكتسبا و هو مولانا الصاحب الصدر الاجل الكبير المنعم الاستاذ قوام الدولة و الدين صدر الإسلام و المسلمين ملك الوزراء شرقا و غربا ابوالمعالى سهيل بن العزيز المستوفى الذي خصه اللّه بافضل ما يناله القوى البشرية و اكمل ما يصل اليه القوى النفسانية اما ما يتعلق بقوته النظرية فلانه هو الاستاذ في عقليها و نقليها حقا و الخريت في بيداء معضلاتها صدقا و الواصل الى نهايات مجازات الافكار و المتعمق في لجج بحار الاسرار و اما ما يتعلق بقوته العملية فلاكتسابه من الاخلاق أوساطها الفاضلة و ترفعه عن اطرافها المفرطة الباطلة و لما استجمعت نفسه الشريفة الكمال في القوتين و حازت جهات السعادة من الجانبين لا جرم استعد لرئاسة النفوس بقوة نفسانية و لسياسة الابدان بكمالات جسمانية لا جرم فوضت العناية الازلية و الرحمة السرمدية اليه زمام الاحكام في النقض و الابرام بالنسبة الى الخاص‏ و العلم من اهل الإسلام فنسأل اللّه تعالى ان يمتع المسلمين بطول بقائه و ان يديم افاضة حبائه و ان يوفقنا بفضله و طوله لا تمام هذا المطلب العظيم و المقصد الكريم الذي قصدناه فانّه لا تتم الصالحات الا برحمته و لا تعم البركات الا من نعمته..."

سفر دوم فخر رازي به خوارزم دست کم تا صفر سال 597 ق ادامه داشت (بنابر يک گزارش در کتاب مناقب الشافعي او).
يكشنبه ۲۹ دي ۱۳۹۸ ساعت ۳:۳۲
نظرات



نمایش ایمیل به مخاطبین





نمایش نظر در سایت