کتاب عقیدة الشيعة اثر ارزشمند دانشمند محقق جناب آقای محمد رضا انصاری قمی را می بینم. چند نکته ای را درباره این مجموعه اینجا ارائه می دهم.
نخستین نکته اینکه نمی دانم چرا بخش اعتقادی کتاب اشارة السبق ابن ابی المجد را قبل از دوران شیخ طوسی قرار داده اند. درست است که از او تقریباً چیزی دانسته نیست اما وی حتما متأخر از شیخ است و از سده ششم قمری بوده. مذهب کلامی او هم مانند شیخ و شریف مرتضی است و متأثر از بهشمیه است.
در این مجموعه کتاب التذکره للاصول الخمسه صاحب بن عباد منتشر شده، در حالی که او بی تردید شیعه امامی نبوده بلکه شیعی معتزلی زیدی مشرب بوده. تفصیلش را وقتی دیگر باید بحث کنم.
رساله تلقین أولاد المؤمنین که در این مجموعه گرانقدر منتشر شده رساله جالبی است. نویسنده معلوم نیست کیست منتهی بی تردید نویسنده گرایشات بهشمی ندارد و می بایست متأثر از مکتب ابو الحسین بصری باشد (در بحث اراده و سمیع و بصیر بودن). از آنجا که کراجکی گرایشش در کلام مشابه شیخ مفید است و نه شریف مرتضی و از آنجا که برخی گرایشات مکتب ابو الحسین در این چند موضوع با بغدادی ها و شیخ مفید شباهت دارد شاید دلیل انتساب این رساله به کراجکی معلوم شود. منتهی در بحث اراده نظر نویسنده مشابه تفسیر ابو الحسین است که با تفسیر آن چنانکه کراجکی در رساله اعتقادی خود (منتشر شده در همین مجموعه) ابراز داشته تفاوت دارد. به نظر می رسد که این رساله از اواخر سده ششم به بعد و البته قبل از عصر خواجه طوسی است.
رساله المعتمد من مذهب الشیعه الامامیه که در این مجموعه چاپ شده چنانکه مستقلاً درباره اش در کاتبان نوشته ام و برخلاف نظر محقق کتاب از سدید الدین حمصی نیست و متأخر از اوست. خیلی سال پیش نسخه کامل این اثر را در آستان قدس پیدا کردم و آن را تصحیح کردم که منتشر نشد. الآن به آن متن دسترسی ندارم. آنچه در این مجموعه چاپ شده همانطور که محقق دانشمند این مجموعه ابراز داشته ناقص است.
نمی دانم چرا کتاب عجاله المعرفه فرزند قطب راوندی را بعد از فصول نصیریه قرار داده اند. او قبل از خواجه می زیسته و متعلق به سده ششم قمری است.

درباره عقیده منسوب به علی بن طاهر الصوری نمی دانم به چه دلیل او را از نیمه اول سده هشتم قرار داده اند؟ درست است که هویت او روشن نیست و اتحاد او با نویسنده قضاء حقوق المؤمنین هم قطعی نیست اما به احتمال زیاد او از سده ششم بوده و نه از سده هشتم. به هرحال نویسنده در عقاید شبیه شریف مرتضی است و بنابراین باید قبل از حمصی و خواجه طوسی باشد.