مستند تازه را درباره مرحوم دکتر فرديد ديدم. جالب بود. گرچه به آن می توان نقدهایی داشت. من هيچ گاه دکتر فرديد را از نزديک نديدم. اما با برخی دوستان نزديک او آشنایی و رفاقت داشتم. در مرکز دائرة المعارف در آن سال ها يکی از موضوعات گفتگو در "گعده" های علمی مان با استادان و همکاران همين دکتر فرديد بود و احوال و اطوار و آرای گاه عجيبش. از دکتر دينانی درباره اش بسيار شنيده ام و حکاياتی را در دفاترم ثبت کرده ام. از جمله از تماس های تلفونی چند ساعته او با فرديد که گاهی به شش هفت ساعت و بل بيشتر متجاوز می شد و در اين ميان کار به نزاع و دعوا هم می کشيد. اما در مجموع دکتر دينانی نسبت به جديت تفکر او اعتقاد گونه ای داشت. مرحوم دکتر شرف از پيش از انقلاب با او آشنا بود و حکايت های شيرينی درباره اش نقل می کرد؛ از جمله دفتری که در رابطه با فلسفه حزب رستاخيز نوشته بود و دکتر شرف آن را خوانده بود. از ديگران مانند مرحوم زرياب و خیلی های دیگر هم مجموعه ای از حکایات درباره فردید در دفاتر خاطراتم دارم. برای خوانندگان کیهان فرهنگی و بعدها مجله کیان و خوانندگان دکتر سروش، فرديد متفکر قابل اعتنایی قلمداد نمی شد و نمی شود. در همين مستند هم بيشتر مصاحبه شوندگان بيش از آنکه به عمق تفکر او بپردازند به نقد اطوار و احوال او پرداختند. راست است که احوال و اطوار او چندان به مخالفانش و حتی برخی دوستانش خوش نمی آمد. با اين وصف نمی توان فرديد را خواند و جدی بودن برخی از محورهای انديشگی او را نديد. او بسيار خوانده بود و زبان هم خوب می دانست و آدم اهل تأملی بود. در منظومه فکری او (اگر بتوان آن را منظومه ای خواند) پاره هایی هست که قابل توجه است و می تواند آدم را به انديشيدن فراخواند. با اين وصف به نظرم مشکل او شلختگی در فکر و زبان بود. اگر به جای سخن گفتن بيشتر می نوشت به نظرم می توانست به انديشه خود نظمی دهد. اصولا روشنفکرانی از ما که بيش از آنکه بنويسند خطابه را شغل شاغل خود کرده اند از دقت فکری و نظم انديشگی کمتری بهره مندند. نوشتن منضبط را جدی بگيريم...