تمدن اسلامی تمدن گشادگی بر فرهنگ ها و تمدن های ديگر بود. خردگرایی و تفکر انتقادی و طلب "دانش" از هر جا و هر کس. کار از جایی خراب شد که در خوف بر "هويت" اخباری گری و / يا سلفی انديشی غلبه يافت. اگر بازگشت به تمدن اسلامی معنایی داشته باشد چيزی نيست جز بازگشت به خردگرایی و تفکر تعامل و داد و ستد و گفت و شنود با ديگر فرهنگ ها و اديان و تمدن ها. بازگشت به فرهنگ گفتگوست. راهش توجه دادن به عناصر انسانی و فرهنگی تمدن اسلامی است. به تعبير ديگر فهم مجدد اسلام در بستر تمدنی اش.