محقق طوسی نه تنها از بزرگترين مفاخر ايران است بلکه بی ترديد يکی از مفاخر برجسته تاريخ بشريت است. او فيلسوف، متکلم، عالم به علوم دقيقه، دانشمند دين شناس و بالاخره يکی از آگاهان به هويت ايرانی و از بازيگران اصلی تاريخ و هويت ملی ماست. من قبلا هم نوشته ام که متأسفانه هنوز آنطور که شايد و بايد ما درباره او کار نکرده ايم و او را حتی به فرزندانمان و به نسل های جديد معرفی نکرده ايم. شمار تحقيقاتی که درباره او به زبان های خارجی موجود است هنوز کم است و در قياس با جايگاه او بسيار اندک است. فلسفه او و سهم اصلی و مرکزی خواجه در حفظ ميراث عقلی اسلامی و شيعی و مکتب ابن سينا هنوز آنطور که بايد و شايد معرفی نشده و مورد تحليل و دقت قرار نگرفته. قرن هاست مهمترين کتاب برای آشنایی با فلسفه ابن سينا شرح اشارات خواجه است و در سنت حوزوی ما همواره فرض بوده که می بايست به عمق آرای او را شناخت. در همين سنت مهمترين کتاب کلامی که قرنهاست خوانده می شود کتاب تجريد با يکی از دو شرح علامه و يا عبد الرزاق لاهيجی است.

با وجود اينکه تاکنون چندباری بزرگداشت هایی برای خواجه برگزار شده و مجموعه ای از آثار و تحقيقات درباره او به همين مناسبت ها منتشر شده با اين وصف ضروری است به عنوان يک کار ملی و فرهنگی کنگره ای جهانی برای بزرگداشت شخصيت او انديشيده شود. علاوه بر تشويق محققان برای تدوين مقالات و کتاب های تخصصی درباره محقق طوسي، لازم است از نو دوره آثار محقق طوسی منتشر شود. درست است که جز با چند استثناء، عمده آثار محقق طوسی تاکنون چاپ شده اما باز با چند استثنا بيشتر اين کتاب ها هنوز نيازمند تصحيحاتی انتقادی است. از بيشتر آثار خواجه نسخه های خطی کهنی موجود است که معمولا در تصحيح آثار او تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته و يا به درستی و با شيوه ای انتقادی مورد بهره برداری و بازخوانی دقيق قرار نگرفته اند. تنها بدين ترتيب زمينه ای فراهم می شود که جايگاه خواجه طوسي به شيوه علمی تری مورد تحقيق و مطالعه محققان در جهان اسلام و غرب و شرق قرار گيرد.