در مورد کتاب نزهة الناظر في الجمع بين الأشباه والنظائر که به يحيی بن سعيد الحلي منسوب و به نام او مکرر چاپ شده از دير باز در انتسابش به اين فقيه امامی ترديدهايی وجود داشت؛ از آن جمله بر اساس يکی از نسخه های بسيار قديمی اين اثر آن را به شخصی نسبت می دادند به نام مهذب الدين الحسين بن محمد بن عبد الله که عموماً او را همان دانشمند برجسته امامی، مهذب الدين ابن رده النيلي (د. 644 ق) تصور کرده اند. داوری در اين مورد البته مقصود ما در اين نوشته کوتاه نيست بلکه صرفاً در صدد ذکر اين نکته هستيم که دست کم در مقدمه اين اثر مطالبی آمده که احتمال انتساب آن را به ابن رده نيلي تقويت می کند. البته متأسفانه در نسخه های موجود اين اثر مقدمه بلند آن نسخه قديمی تنها به چند سطر کوتاه شده؛ مقدمه ای که گويا بيشتر مطالبی کلامی داشته است درباره عبادت و تکليف. مقدمه موجود را از نظر می گذرانيم: " ... أما بعد اعلم أني قد صنفت لك هذا الكتاب و جمعت فيه بين الحكم و نظائره و سميته نزهة الناظر في الجمع بين الأشباه و النظائر‌. فصل معنى العبادة و أقسامها. العبادات كل فعل مشروع لا يجزى فيه إلا بنية التعظيم و التذلل لله سبحانه و تعالى. و حدها الشيخ محمود بن عمر الخوارزمي في كتاب الحدود بأنها نهاية التعظيم و التذلل لمن يستحق ذلك بأفعال ورد بها الشرع على وجوه مخصوصة أو ما يجري مجراها على وجوه مخصوصة. و معنى قوله و ما يجري مجراها الإخلال بالقبائح و هذا الحد الذي ذكره شامل له. و أما الشيوخ أصحاب أبي هاشم فإنهم حدوها بأنها نهاية الخضوع و التذلل للغير بأفعال ورد بها الشرع موضوعة لها. و هذا الحد الذي ذكره الشيوخ ينتقض بعبادات مخالفي الإسلام‌ فإنها لا تسمى عبادة في شرعنا و إن اختصت بما ذكروه."
در اينجا همينطور که می بينيم نويسنده با ذکر مقدمه ای کوتاه درباره "حدّ" عبادات نشان می دهد که به مباحث کلامی معتزليان دلبسته است. او از "محمود بن عمر الخوارزمي" و کتاب الحدود او ياد و نقل می کند و از آن سو نظرات مخالف را نيز که از سوی "الشيوخ" يعنی اصحاب ابو هاشم جبايي نقل شده ايراد و نقض می کند. روشن است که او در اينجا نظرات مخالفان بهشميان را پسنديده و آن را مختار خود می داند. مقصود از محمود بن عمر خوارزمی بی ترديد رکن الدين محمود بن محمد الملاحمي الخوارزمي است که می دانيم کتاب الحدود داشته است (در اين مورد، نک: مقاله من و زابينه اشميتکه درباره ابن شروين معتزلي؛ در استوديا ايرانيکا). به زمخشري به هيچ وجه کتاب الحدود نسبت داده نشده است؛ آن هم در علم کلام. اينجا به احتمال زياد در نسخه در نام پدر ملاحمي تحريف و يا تصحيفی صورت گرفته و محتملاً کاتب به خيال اينکه مقصود محمود بن عمر زمخشري خوارزمي است نام پدر را به تحريف نقل کرده است. به هر حال بايد ابن الملاحمي، نماينده اصلی مکتب ابو الحسين بصري و مخالف مکتب بهشميان مقصود نويسنده باشد که می دانيم مکتب او به ويژه از طريق سديد الدين حمصي وارد کلام اماميه شد و به تدريج جای مکتب بهشمي شريف مرتضی را در ميان اماميه گرفت. بنابراين تا اينجا معلوم شد که نويسنده بايد در کلاميات وابسته به مکتب ابو الحسين / الملاحمي باشد. از آنجا که مهذب الدين ابن رده بی ترديد تابع مکتب ابو الحسين / ابن الملاحمي بوده (در اين مورد نک: نوشته ما درباره مکتب ابن الملاحمي در پايان سده ششم قمری که به زودی در اين سايت قرار می گيرد) بدين ترتيب احتمال آنکه نويسنده کتاب نزهة الناظر، مهذب الدين النيلي باشد بيشتر تقويت می شود. می دانيم که او در برخی منابع به دانشمندی مطلع در علوم عقلی و نقلی توأمان متصف شده است (نک: بحار الأنوار، ج‏105، ص 98: "الجامع بين المعقول و المنقول". گرچه در اين سند ادعای روايت او از سراج الدين ارموي بی ترديد خطاست). برخی مطالب در زمينه رويکرد کلامي او را در مقاله پيشگفته متذکر شده ايم.