آقای محسن کديور اخيرا در يادداشتی به مناسبت عيد غدير فرموده اند: "اهل سنت ضمن پذیرش خطبه پیامبر (ص) در این مکان و زمان، مفاد آن‌ را غیرمرتبط با شاکله معرفتی اسلام و جانشینی پیامبر (ص) می‌دانند. شیعیان که از آن زمان تا امروز در اقلیت هستند خطبه پیامبر (ص) و دیگر توصیه‌های ایشان را به گونه‌ای درک کردند که پیامبر در این خطبه نه تنها شاکله معرفت اسلامی را از طریق...

براندازان خواب های آشفته زياد می بينند. يکی اينکه گمان می کنند اسلام و تشيع آينده ای در ايران ندارد. يکيشان را ديدم به تازگی نوشته ايران هيچ آينده ای در اسلام ندارد. خيلی مضحک است. دست کم اگر 2500 سال تاريخ ايران از دوران هخامنشی را در نظر بگيريم حدود 1400 سال آن متعلق به دوران اسلامی است. در مقايسه با تاريخ پيشا اسلامی هر دانشجوی تاريخ می داند که بخش بسيار مهم از...

گاهی ديده می شود که نسبت به اصالت برخی متون ادعيه و يا زيارات در ادبيات حديثی و مأثور شيعه پرسش ها و يا تشکيک هایی صورت می گيرد. معمولا در اين نوع بحث ها دو واقعيت مورد غفلت قرار می گيرد: 1- بسياری از متون ادعيه و يا زيارات در تحريرهایی که در آثار مرتبط با ادعيه و زيارات نقل شده به انحای مختلف شکل تلفيق شده و ترکيب شده متونی است کهنتر که در کتاب های حديثی متقدم به...

در اطلاع ارزشمندی که ابن طاوس در فرج المهموم از ابن هيثم به دست می دهد شايد بتوان سندی يافت که ما برخلاف نظر استاد رشدی راشد دو ابن الهيثم درست هم زمان نداشته ايم بلکه تنها يک ابن الهيثم وجود داشته که هم اهل فلسفه بوده و هم رياضی دان و فيزيکدان؛ و در واقع او که از بصره بوده و بعدها در بغداد همو بعدا رهسپار مصر شده و در آنجا به خاک رفته است. البته ادله آقای راشد در جای...

گرچه بنابر پژوهش های استوار تاريخی جای ترديدی نيست که جایی که اکنون نام جمهوری آذربايجان دارد در تاريخ اين منطقه اسامی ديگر داشته و کل آن آذربايجان خوانده نمی شده بلکه ارّان و .. بوده اما باز در اين هم ترديدی نيست که ارّان بخشی از پهنه سرزمينی ايران تاريخی است و اين منطقه پاره ای از ميدان زبان فارسی در طول تاريخ ايرانشهر بوده است. نظامی گنجوی، شاعر ملی ايران از...

با اینکه چندین نوشته و کتاب از آرامش دوستدار تاکنون خوانده و يا آنها را به شکل طولی تورق کرده ام اما هيچ وقت انگيزه ای برای نقد آنها نداشته ام. به این دلیل که تأثیر کتاب ها و افکار او را محدود و زودگذر می دانم. يک دليلش آشنایی من با نسل جديد آشنايان و متخصصان فلسفه و تفکر غرب در ایران است. این نسل که در آنها متخصصان برجسته و زبان دان بسيار است به خوبی می توانند تاریخ...

مطلع شدم نويسنده و محقق پر تلاش در زمينه ميراث شيعی، استاد سيد محمد حسين جلالي دار فانی را وداع گفت. شناسایی تعدادی از آثار مهم شيعی و نسخه های خطی و چاپ شماری از متون مهم و فهرست نويسی برای ادبيات شيعی از مهمترين مساهمت های او در زمينه تراث پژوهی بود. آثار آقای جلالی در زمينه اجازات و طبقات روات حديث و اسانيد کتاب های حديثی و به طور خاص مسانيد اهل بيت و نهج البلاغه...

پاسخی به حاشيه جناب محمد پور به يادداشتی از من درباره مذهب فردوسی آقای داريوش محمد پور مطالبی را در حاشيه يادداشت من (در فيسبوک) درباره مذهب فردوسی نوشته اند که قسمتی از آن را اينجا نقل و با چند سطر مختصر پاسخ می دهم: "آن بخش مربوط به خرد و مطلق بودن خرد و جايگاه امام معصوم هم که نوشته‌اید باز دچار مشکلات متعدد است. نخستین مشکلش اين است که رويکرد تعلیمی نزاریان...

برای اينکه متوجه شويد چه کار کارستانی کرده فردوسی عليه الرحمه در شاهنامه ماندگارش بايد اين کتاب را بخوانيد. ابوالفضل ميکالی، اديب برجسته و عضوی از خاندان ايرانی ميکال، همان خاندانی که با حسنک وزيرش (وزارت در اواخر پادشاهی محمود غزنوی) از رهگذر تاريخ بيهقی نيک آشناییم نويسنده اين کتاب است. او خود زمانی رياست شهر نيشابور را در دست داشت. منتخباتی است از اشعار شعرای...

وقتی فردوسی، شاهنامه و پيش زمينه تاريخی سرايش آن را نشناسی آن وقت شاهنامه را در برابر اسلام و تمدن و فرهنگ اسلامی ارزيابی می کنی. حکماً چشم قزوينی و مينوی و زرياب و زرينکوب را دور ديده ای. نه عزير من! شاهنامه را فردوسی حکيمی مسلمان و مؤمن و شيعی مذهب سرود و از روايات "خداينامه" هایی بهره برد که کسانی مانند محمد بن جرير طبري، فقيه و مفسر بزرگ مسلمان آنها را حفظ کردند و...

کتابی در تبيين مبانی مکتب اخلاقی مرحوم استاد علامه کرباسچيان، مؤسس مدرسه علوی (و همچنين مرحوم استاد رضا روزبه). نويسنده از شاگردان مرحوم علامه و سال ها استاد اخلاق در دبيرستان علوی بود. من يک سال در درس اخلاق ايشان در مدرسه شرکت می کردم. دو سال ديگر هم در درس های فيزيک و همچنين تعاليم دينی حاضر بودم. بيرون مدرسه هم مدت ها از محضر ايشان در دروس معارف استفاده کردم. اين...

این کتاب اثر ارزشمندی است درباره فضائل حضرت امیر (ع) که اسانید مفیدی هم دارد. از آن دو نسخه کهن دست کم باقی است: یکی نسخه ای در استانبول که آن را در این یادداشت معرفی کرده ام: http://ansari.kateban.com/post/۱۷۸۶ و دیگری نسخه ای که زمانی در اختیار ابن طاوس و زمانی هم در کتابخانه خواجه محمد پارسا بوده و همینک در کتابخانه بیرونی تاشکند نگهداری می شود. هر دو نسخه را دیده ام و از آنها عکس...

يکی از کارهای بايسته اين است که مجموعه احاديث اهل بيت (ع) در کتاب های ادبی به صورت يکجا گرد آيد. من سال ها پيش مجموعه رواياتی که در التذکرة الحمدونية ابن حمدون (قرن 6) روايت شده را در يک دفتر فراهم کردم که بنا بود آقای حسين درگاهی آن را منتشر کند. از سرنوشت آن کار اطلاع ندارم. در کنار اين کار، روايات اهل بيت (ع) در کتاب نثر الدر آبی هم خيلی مهم است. اصولا کتاب های ژانر...

مدتی پيش فکر می کردم چطور می توان در اين هياهوی سياست زدگی و آشفته بازار تحريف از فرهنگ گفت و از اسلام فرهنگی و مدنی و تمدنی: سهم اسلام در شکوفایی تمدن ایرانی و پيوستگی و تداوم تاريخی آن و از سهم ايران و ايرانی گفت در تمدن اسلامی. بر اين باورم که تا اسلام هست ايران هست و تا ايران هست اسلام هم هست. ايران برای قرن ها نقطه محوری تمدن تاريخی اسلام بود؛ تمدنی که به حق...

اشکال اصلی نظریه ایرانشهری سيد جواد طباطبایی که بارها نوشته ام این است که "سلطان اسلامیِ" حکومت های تغلب را با شاهنشاه ساسانی خلط می کند. نظریه دین و دولت منسوب به اردشیر در دوره اسلامی استفاده شد منتهی به صورتی تحریف شده. خلفای عباسی هم از آن استفاده می کردند. این مخصوص آل بویه و سلاجقه نبود. اما آنچه همه آنها استفاده کردند فقط صورتی تحریف شده بود از نظریه دوران...