من الآن بيش از سه سال است که به طور مجزا با دوستانی بحث های مرتبط با موضوع حجيت اخبار (اخبار آحاد) و بهره وری از حديث در اجتهاد شيعی را برای نوشتن چند کتاب و مقاله مشترک دنبال می کنم. از عصر حضور بحث را آغاز کرده ایم و با هر يک از دوستان بخش های مختلف متون اساسی فقه و اصول فقه شيعی را به بحث می گذاريم. برای بحث های سال آينده در اينجا يکی دو هفته است کتاب تعارض الأدلة واختلاف الحديث که تقريرات درس مرجع و فقيه برجسته و زعيم حوزه محقق اصولی و مدقق رجالی آية الله سيستانی، أطال الله عمره الشريف است را می خوانم تا از آن در بحث های آينده بهره گيرم. قبلا از اين اثر يک تحرير ديگری هم بر روی اينترنت موجود بود که آن را خوانده بودم و يادداشت های زیادی برای درس ها برداشته بودم. همينک اين افتخار را دارم که اين اثر ارزشمند را با دقت بيشتری بخوانم و به اندازه فهم خودم از دريای دانش ايشان بهره مند شوم. اولین اثری که از معظم له خواندم مربوط می شود به خيلی سال پيش وقتی که کتاب ارزشمند لا ضرر و لا ضرار ايشان منتشر شد. گويا همزمان با آن بود که مجلد اول الرافد در علم اصول هم انتشار يافت. بحث های ايشان درباره احاديث کتاب تهذيب و دقتی که در منابع کتاب شیخ الطائفه دارند همان زمان برای من خيلی تأثيرگذار بود. اين ويژگی آثار فقهی و اصولی ايشان است که در آن دقت های رجالی و حديثی و توجه به تحقيقات تاريخی خيلی مهم است و در بحث های اصولی و استنباط احکام سهم مهمی دارد. کتاب تعارض الأدلة ايشان که با قلم خوب مقرری دانشمند تدوين شده از اين جهت کم نظير است و حاوی دقت های حديثی و رجالی و تاريخی بسيار مهمی است. ان شاء الله در برنامه است که مقاله ای مفصل در خصوص اين کتاب و آرای ابتکاری معظم له به همراه يکی از دوستان که اين بحث را با او ان شاء الله دنبال خواهم کرد به زبان انگليسی منتشر کنيم. الآن مشغول يادداشت برداری ام و از خداوند توفيق اتمام کار را می طلبم.

اخيرا ديدم مجموعه تازه ای از تقريرات اصولی معظم له منتشر شده که هنوز آن را نديده ام. مبانی رجالی و حدیثی فقيه محقق نه تنها در تقريرات مستقيم درس های ايشان بلکه در آثار و تقريرات شاگردان ايشان هم قابل جستجوست و سالهاست مورد توجه محققان از حوزه و دانشگاه قرار گرفته و می گيرد. توجه به شيوه قدمایی در بحث اخبار و تعارض و اختلاف الحديث و دقت هایی که معظم له درباره تاريخ حديث و فقه و از جمله مقايسه ميان فقه و حديث شيعی با اهل سنت دارند يادآور شيوه فقيه آگاه و سيد الطائفه مرحوم آقای بروجردی است. آية الله سيستانی علاوه بر تسلط بر مبانی مرحوم آقای بروجردی و مکتب قم، نزد مهمترين نمايندگان مکتب نجف دانش آموختند و بنابراين خواندن آثار ايشان ما را با مبانی هر دو مکتب آشنا می کند. کتاب قبسات فرزند برومند ايشان از محققانه ترين کتاب هایی است که در علم رجال در چند دهه اخير منتشر شده است. نوشته ای مستقل دارم درباره مقدمه آية الله سيستانی بر کتاب الرافد که در آن نکات مهمی که از آن برای تاریخ دانش اصول فقه قابل استفاده است را متذکر شده ام. ان شاء الله آن را به زودی منتشر خواهم کرد.
يكشنبه ۲۹ دي ۱۳۹۸ ساعت ۳:۴۴