http://www.brepols.net/Pages/ShowProduct.aspx?prod_id=IS-9782503568744-1
این مقاله آقای امیر معزی در این مجموعه جالب توجه است و بد نیست ترجمه شود :
Mohammad-Ali AMIR-MOEZZI, « Muḥammad le Paraclet et ʿAlī le Messie. Nouvelles remarques sur les origines de l’islam et de l’imamologie shi’ite »
آقای امیر معزی در این نوشته به تشیع نخستین در سده اول پرداخته و نخستین رگه های تشیع را با توجه به روایتی متفاوت از شکلگیری هویت اسلامی در سده اول بررسیده است. بعد از چند سال که آقای امیر معزی عموماً روی نخستین تحولات تشیع بر اساس متون شیعی و درون سنتی کارهایی را منتشر کرد به نظرم این کار جدید رویکرد تازه ای است در راستای تفسیری از تشیع در بدنه کلی اسلام. این رویکرد جدید را نخستین بار آقای امیر معزی در مقاله ای که با عنوان دین علی منتشر کرد ارائه نمود منتهی در مقاله جدید اساساً تفسیر تازه ای ارائه می دهد از تشیع در بستر نگاهی متفاوت از اسلام و چگونگی شکل گیری هویتی دینی تازه ای به نام اسلام. در مقدمه کتاب قرآن صامت، قرآن ناطق هم آقای امیر معزی این رویکرد تازه را در پژوهش هایش درباره تشیع نخستین دنبال کرده بود، البته با عنایت به نقش خشونت های مذهبی در عصر فتنه های اولیه سده نخست و چگونگی گذار از تنزیل به تأویل. شاید بتوان گفت این رویکرد تازه تلاشی است برای فهم آنچه بعدها در سده های دوم و سوم تحت عنوان تشیع و عمدتاً تشیع باطنی نتایجش به ظهور پیوست.
چندی پیش هم نوشتم که در نقدی که آقای مادلونگ بر کتاب دو جلدی آقای فان اس درباره کتاب های ملل و نحل منتشر کردند عناصری مهم در تفسیری تازه از ظهور تشیع دیده می شود. پیشتر مادلونگ در اثر ممتاز خود درباره خلافت زمینه این موضوع را مطرح کرده بود. در هر دو دیدگاه ظهور تشیع در درون اسلام تنها به سطح گرایشی در تقابل با حکومت امویان فرو کاسته نمی شود بلکه ریشه در خود اسلام نخستین دارد که محوریتش با جایگاه و یا حق حضرت امیر (و حضرت زهرا علیها السلام) است. آقای امیر معزی در این چند نوشته تلاشش بر این بوده که جایگاه حضرت امیر را در شکلگیری تشیع نشان دهد؛ تشیعی که به نظر او نه تنها تأویل خاص خود از قرآن را که حتی تنزیل خاص خویش را هم دارد و مستقیماً مرتبط است با هسته های اولیه شکلگیری هویت اسلام به عنوان دین در سده اول اسلامی.
به هرحال این مقاله بد نیست ترجمه شود. قصد من در اینجا اشاره ای اجمالی بود به گرایشات مختلف شیعه شناسی در غرب با تمرکز با تشیع نخستین. شاید وقتی نظرم را درباره این مقاله با تفصیل بنویسم.
پنجشنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۷:۳۲