انتساب نسخه موجود کتاب ادب الغرباء به ابو الفرج اصفهانی ثابت نيست. در خود متن اشاراتی هست که آشکارا نشان می دهد متن نمی تواند از ابوالفرج باشد و با تاريخ زندگی و مرگ ابو الفرج سازگار نيست (حکايات 64 و 67 مثلا). در نسخه کهنسال کتابخانه آية الله مرعشی (و نسخه صدر الأفاضل/ فروزانفر؛ بنا به تصريح خود مرحوم فروزانفر در مقاله خيامی اش، ص 244 از مجموعه مقالات) هم اشاره ای به نام نويسنده وجود ندارد (در فهرست مرعشی البته صراحتا متن به ابو الفرج نسبت داده شده اما بعيد است این انتساب مستند به خود نسخه باشد) و در خود متن هم نامی از نويسنده ديده نمی شود. مشايخ نويسنده مشايخی نيستند که ابو الفرج عموما از آنها در اغانی و مقاتل الطالبيين و الإماء الشواعر ياد می کند و مطلبی نقل می کند. شادروان دکتر آذرنوش در مقاله ابو الفرج دائرة المعارف آقای بجنوردی انتساب کتاب به ابو الفرج را مسلم فرض کرده و اين از ايشان اندکی بعيد است. البته تردیدی نیست که ابو الفرج کتابی به نام ادب الغرباء داشته، اما کتاب حاضر معلوم نيست نسخه ای از آن باشد و به نظرم انتساب آن به ابو الفرج مشکلی جدی دارد. البته انتساب متن موجود به ابو الفرج خيلی کهن است و دست کم عمرش به ياقوت حموی می رسد. بسا شهرتی که اصلی ندارد.
شنبه ۶ ارديبهشت ۱۴۰۴ ساعت ۷:۲۱