نخست عين عبارات بخشی از اين مدخل را با هم مرور کنيم:
"يکی از بحث برانگيزترين موضوعاتی که در بازگشت از حج در آن سال روی داد، مسئلهای است که بنابر روايات متواتر، در غديرخم اتفاق افتاد. در حجةالوداع و در مکان يادشده، پيامبر اسلام (ص) ضمن بيانی از کتاب و اهل بيت (يا عترت) به مثابۀ مصاديق «ثقلين» و تنها بازماندههای نبوی برای امتش، با بلندکردن دست امام علی (ع)، آن بزرگوار را بهعنوان وصی خود معرفی نمود. در اين باره نخست بايد گفت ميان صحابه بهطور جدی در پاسخ به کيستی و تعيين مصداق عترت، بهويژه با توجه به گسترۀ وسيع معنای اهل بيت، اختلاف عقيدۀ فراوان روی نمود (نک : ه د، ثقلين). از سوی ديگر دومين موضوع توجه برانگيز در اين خطبۀ تاريخی، که اختلافات اعتقادی بسياری را با ريشهای کهن در ميان مذاهب مختلف سبب شد، سخن دربارۀ تعيين وصی است. در واقع بهرغم تواتر اين حديث، آنچه پس از درگذشت پیامبر (ص) در تعيين جانشين و خليفۀ مسلمين روی نمود، فهم آنان از خطبۀ نبوی در حجةالوداع بود که در طول تاريخ، فاصلۀ قاطعی ميان پيروان برخی از فرق و مذاهب به وجود آورد (نک : ه د، علی بن ابی طالب (ع)، نیز غدير). "
حقيقتا نمی دانم اين مطالب بر اساس چه منبع و مأخذی نوشته شده؟ کجا صحابه پيامبر (ص) درباره معنای عترت و يا "اهل بيت" اختلاف پيدا کردند؟ يا در تعيين مصداق و کيستی عترت به بحث پرداختند؟ کجا گفته شده که مانع صحابه برای قبول حديث ثقلين به ترتيبی که در اينجا گفته شده اين بوده که آنان در اينکه معنای عترت چيست و يا مصداق آن چه کسانی هستند اختلاف داشتند؟ غريب است حقيقتا. تفسيری که اينجا درباره مقدمات و تعيين سرنوشت خلافت در سقيفه ارائه داده شده نه تنها با عقيده شيعه موافقت ندارد بلکه حتی اهل سنت هم هيچگاه درباره حديث ثقلين چنين ادعایی نکردند که صحابه پيامبر به دليل اينکه در معنا و مصداق عترت اختلاف داشتند وصايت امير المؤمنين (ع) را قبول نکردند و تن به خلافت ابوبکر دادند. اصلا يعنی چه که " دومين موضوع توجه برانگيز در اين خطبۀ تاريخی، که اختلافات اعتقادی بسياری را با ريشهای کهن در ميان مذاهب مختلف سبب شد، سخن دربارۀ تعيين وصی است"؟ در حديث غدير سخن از مولی است و مگر صحابه در معنای مولا اختلاف داشتند؟ کجا آنانی که در سقيفه گردآمدند چنين استدلال کردند که ما معنای "وصی" را تشخيص نمی دهيم و بنابراين درباره حديث غدير و معنای آن اختلاف پيدا کردند؟ اين مطالب غير مستند و نامفهوم و نادرست جايش در دائرة المعارف بزرگ اسلامی است؟ سند و مدرک اين سخنان چيست؟
درباره اين موضوع در درسگفتار شماره سوم از سلسله بحث های انديشه امامت در دو قرن نخست که يکشنبه ها ارائه می دهيم بحث خواهم کرد. همين يکشنبه. ان شاء الله
چهارشنبه ۲۸ تير ۱۴۰۲ ساعت ۶:۴۵