کتاب های انساب سادات از مهمترين منابع برای تاريخ دينی و اجتماعی و جامعه شناسی دينی ايران است. متأسفانه بسياری از اين آثار تاکنون منتشر نشده و آنهایی هم که انتشار يافته گاهی وضع خوبی ندارند. عمده اين کتاب ها که در حدود سه دهه اخير در ايران و يا پيشتر در عراق و در نجف اشرف انتشار يافت تصحيح های انتقادی قلمداد نمی شوند. به جز يکی دو استثنا از نو همه اين آثار بايد تصحيح مجدد شود؛ همراه با فهارس و نمايه های مناسب و جامع. يکی از مشکلات وجود نسخه های پر غلط است و يکی هم تکرار نام های مشخص در طبقات انساب است که خطاها و افتادگی ها را سبب ساز می شده. المجدي تأليف ابن الصوفي که از مهمترين کتاب ها در انساب سادات است و به تصحيح شادروان دکتر احمد مهدوی دامغانی منتشر شد وضع بهتری دارد. لباب الانساب ابن فندق و تهذيب الأنساب شيخ الشرف العبيدلي/ ابن طباطبا و منتقلة الطالبية ابن طباطبا و الفخري و الشجرة المبارکة و عمدة الطالب ها و بسياری ديگر همگی بايد به ويژه با بهره گيری از برنامه های جستجوی متون از نو تصحيح شوند. برای این کار آشنایی با تاريخ و جغرافيای تاريخی و منابع تاريخی و جغرافيایی و اسانيد احاديث و کتاب های کلامی و فرقه شناختی و ادب و نثر و نظم عرب ضروری است. اينجا اين را هم اضافه کنم که لباب الأنساب ابن فندق بيهقي گويا تنها مجلد اول آن نگاشته شده بوده و به هرحال آنچه اينک در دست ماست تنها مجلد اول آن است. از متن کتاب به روشنی آشکار است که ابن فندق آن را نخست به صورت مسوده ای نگاشته بود و بعدا آن را برای تقديم به يکی از سادات نيشابور تحرير کرده است. با اين وصف در نسخه فعلی کتاب اضافات بسياری بر متن به تدريج اضافه کرده بوده که بيشتر حالت يادداشت های غير منظم دارد و معلوم است که در طی زمان به نسخه شخصی خود مطالب زيادی افزوده بوده.

يكشنبه ۲۴ ارديبهشت ۱۴۰۲ ساعت ۸:۱۵