حلب برای چندین قرن از مهمترين مراکز تشيع و آموزش های دينی بر اساس فقه و کلام تشيع بود. اين وضعيت با قدرت گرفتن ايوبيان و سرکوب شيعيان در اين شهر تغيير کرد. با اين وصف تا قرن ها همچنان خاندان های شیعیان و سادات در این شهر حضور داشتند و دارند. گرچه بسیاری هم نهایتا ناچار به تغییر مذهب شدند و يا به شهرهای ديگر کوچ کردند. در طول تاريخ حضور پر رنگ شيعيان چه در دوران حمدانی ها و چه بعد از آن صدها دانشمند و کتاب را از این شهر می شناسیم و گزارش هایی درباره آنها در منابع داريم. با اين وصف جز به صورت بسيار محدود عمده آثار شيعیان حلب از ميان رفته و چیزی از آنها در دست نيست. حتی در مورد بسیاری از علما و ادبای شیعی مذهب حلب از آنچه در تراجم احوال آنان در منابع سنی مذهب به دست می آيد سخت می توان گرايشات مذهبی شان را بازشناخت مگر اينکه قرائن ديگری در دست باشد. بدين ترتيب بازشناسایی تاريخ و ميراث تشيع حلب هميشه کار ساده ای نيست.

از نام های کتاب های نويسندگان شيعی حلب که متأسفانه اثری از آنها در دست نيست گاه می توان به اهميت آنها پی برد. اينجا نمونه زير را ذکر می کنم که ذهبی و ابن حجر از آن ياد کرده اند: الحسين بن عقيل بن سنان الخفاجي الحلبي الأصولي. من رؤوس الشيعة. صنف في مذهبهم كتابا سماه المنجي من الضلال في الحرام والحلال في عشرين مجلدة ذكر فيه الخلاف وأوسع وهو دال على تبحره. مات سنة ۵۰۷ (نک: لسان الميزان، ۳/ ۱۸۹؛ تاريخ الاسلام ذهبي، ۱۱/ ۸۷).

چنانکه می بينيم اين عالم امامی مذهب سده پنجم حلب در فقه و خلاف کتابی داشته در بيست مجلد که به کلی از ميان رفته است.
چهارشنبه ۲۲ تير ۱۴۰۱ ساعت ۱۰:۱۳