عموما تصور می شود اگر متنی خطی منتشر شد ديگر نيازی به بررسی نسخه های خطی آن نيست. تصحيح متون تاریخی و دینی و فلسفی و علمی اگر بر اساس مبانی آکادميک و انتقادی باشد و همه نسخه های موجود آن مورد بررسی قرار گرفته باشد البته شايد اين سخن درست باشد. اما متأسفانه غالب چاپ ها چنين نيست. يا همه نسخه های اثر مبنای تصحيح قرار نگرفته و يا تبارشناسی نسخه های اساس مورد توجه نبوده؛ يا اينکه در بازخوانی نسخه ها دقت لازم صورت نگرفته. اما مشکلی که کمتر از آن سخن می رود انواع مختلف سانسور متن هاست که به انگيزه های مختلف مذهبی و قومی و طايفه ای متأسفانه در طول دويست سال اخير در چاپ کتاب ها شاهدش هستيم. شنيده شده است که در چاپ برخی متون جغرافيایی و يا نقشه های تاريخی در متن های تاريخی برخی دستکاری هایی گاه صورت می گيرد. يا اينکه سطری، فصلی، حديثی و يا پاره ای از يک متن به دلائل مختلف، انگيزه های گوناگون و يا اعمال سلایق و صلاحديدهایی حذف می شوند. این ها با هر انگيزه ای که صورت گيرد با امانت علمی سازگار نيست.
پيشنهاد مشخص من اين است: حال که متن بسياری از نسخه های خطی در دسترس است. دست کم مهمترين نسخه های خطی هر اثری مهم را به صورت آنلاین و به شکل در برابر نهادن يک برگ خطی آن با يک صفحه چاپی آن منتشر کنيم. در مورد شمار قابل توجهی متون حديثی و تاريخی و غيره من ترديد ندارم با بسياری از حذف ها و سانسورها و تحريفات عمدی و غير عمدی مواجه خواهيم شد.
جمعه ۷ تير ۱۳۹۸ ساعت ۸:۴۱