در ری سده ششم قمری معتزلیان حنفی، زیدیان و امامیه به دلائل متعدد و از جمله قرابت فکری و کلامی مناسبات حسنه ای کم و بیش با هم داشته اند. از شهرهای دیگر هم معتزلیان در سفر به ری با عالمان زیدی و امامی آنجا ملاقات می کرده و تبادلات علمی همواره میانشان برقرار بوده است. زمخشری، عالم معتزلی مشهور خوارزمی از این دست عالمان است که در ری با علمای زیدی و امامی مرتبط شد. نمونه دیگر اندرسبانی است که در سفر به ری به منزل نقیب النقبای معروف ری و قم و آمل شرف الدین مرتضی رفته و آنجا از دفتری محتملاً از خزانه این نقیب که از منابع دیگری مانند ابن فندق بیهقی می دانیم کتابخانه مهمی داشته اشعاری از بدیع الزمان همدانی درباره حضرت سید الشهداء نقل می کند. عبارت او از این قرار است:
۳۷ الف: کتبت بمدينة الري في قصر السيّد الأجلّ المرتضی محمد بن المطهّر الحسيني رحمه الله رحمة واسعة من کتاب يسمّی تاج الأشعار في النبي المختار وذرّيته السادة الأخيار وهو کتاب کبير (در حاشيه: مصنّفه السيد الأديب أبو الحسن علي بن أحمد الفنجکردي النيسابوري رحمه الله) فمنها لبديع الزمان أبي الفضل أحمد بن الحسين الهمذاني رحمه الله في الحسين بن علي عليهما السلام سنة ثلاث وثمانين وثلثمائة ....
دیوان بدیع الزمان چاپ شده. نمی دانم قطعات اشعاری که در این برگ نقل شده آنجا هم هست یا نه. باید بعداً مراجعه کنم.
شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۲:۵۶