از سيره ای که ابو فراس بن دعثم برای المنصور بالله عبد الله بن حمزه، امام نامدار و مناقشه برانگيز زيدی در آغاز سده هفتم قمری نوشته بوده تاکنون دو مجلد آن منتشر شده و ويراستار کتاب بر اين تصور بوده که دو جلد ديگر کتاب از ميان رفته است. نويسنده اين سطور سالها پيش نسخه ناقصی از مجلد چهارم کتاب را يافت و آن را در اين سايت معرفی نمود. سال 2011 در پی بررسی يک مجموعه فهرست نشده از مجموعه های نسخه های خطی زيدی، نويسنده اين سطور در کمال ناباوری مجلد اول اين سيره را که شامل بخشهای مهمی از زندگی و آغاز امامت المنصور بالله است در نسخه ای کهنسال پيدا کرد. بدين ترتيب مجموعه چهار جلدی اين سيره بسيار ارزشمند جز قسمتهای کوتاهی که در نسخه های موجود افتادگی دارد همينک در اختيار است. نويسنده بنا دارد که اين دو مجلد (جلدهای اول و چهارم) را که در سيره چاپی موجود نيست انشاء الله تصحيح و در اختيار محققان حوزه تاريخ زيديه و يمن قرار دهد. سيره منصور بالله از نقاط مختلف و از جمله به دليل در اختيار قرار دادن اطلاعاتی ارزشمند در رابطه با مناسبات زيديه ايران و يمن؛ مناقشات منصور بالله با مخالفان زيدی و مطرفی خود در يمن و نيز ساختار قدرت زيديه در اين سرزمين و نيز مناسبات امام با قبائل و فرمانها و ساختار حکومت زيديان در طول تاريخ يمن اهميتی فوق العاده دارد. اينجا تنها مشخصاتی از اين نسخه تازه ياب را در اختيار قرار می دهم تا گوشه ای از اهميت آن و نامهايی که در آن ذکر شده در اختيار قرار گيرد:
اين نسخه که چنانکه گفتيم تنها شامل جلد اول کتاب است، از آغاز افتادگی دارد؛ اما اين نقص چندان زياد نبايد باشد. از نکات جالب در اين نسخه (1ب) اطلاعاتی است درباره کسانی که از منصور بالله برای تصدی امامت امتحان گرفتند؛ کسانی مانند "الفقيه الأوحد العالم عمدة الدين سليمان بن عبد الله السفياني" و "الفقيه الأجل المکين علي بن يحيی بن الحسين البحيري/ (درست آن: اليحيري؛ فرزند يحيی بن الحسين اليحيري از عالمان مهم مطرفيه در يمن)". اين اشخاص و کسان ديگری که نام می برد کتاب صفوة الاختيار تأليف المنصور بالله را بر او خواندند و از او پرسشهايی کردند. اين اطلاع از لحاظ چگونگی تصدی امامت در ميان زيديان جالب توجه است.
در همان برگ 1 ب، اطلاعی آمده درباره الحسين بن مسلّم التهامي، از متکلمان برجسته زيدی در يمن در دوران منصور بالله که شارح کتاب التحصيل تأليف حسن بن محمد الرصّاص بوده است: " ولقد حکی الفقيه الفاضل العالم الحسين بن المسلم التهامي عن الشيخ الفاضل محي الدين محمد بن أحمد البحراني ..."
در 2 ب، اطلاعی درباره حسن بن محمد الرصّاص آمده بدين شرح: "ومما امتحن به واختير مسائل ينحلها القاضي العالم الفاضل محمد بن نشوان بن سعيد وکان غزير العلم جيد الحفظ حسن الرواية والمسائل في غوامض العلم وأکثرها في دقائق القرآن أمر بها إلی علماء الشام فوصلت إلی الشيخ العالم الفاضل حسام الدين الحسن بن محمد الرصاص بهجرة سناع فأجاب عنها بجواب..."
در 7 الف: از همشاگردی های المنصور بالله در "هجرة سناع" از القاضي الفاضل راشد بن الحسن بن أبي يحيی ياد می کند که او هم بدين ترتيب می بايست همانند المنصور بالله شاگرد رصاص بوده باشد.
در 13 الف اطلاع جالبی آمده درباره تحصيل زيديان آن دوره نزد سنيان اشعري در صنعاء: "... ومنها ما رواه الشيخ محمد بن الحسن الرصاص عن الشيخ الفاضل العالم العامل محي الدين محمد بن أحمد بن الوليد وکان يحضر في جماعة من أصحابه إلی الفقيه عبد الرحمن بن محمد المحلي الشافعي بمدرسة شهاب المعروفة بصنعاء ..." اين ابن الوليد همانی است که در نشر آثار معتزله ايران در يمن سهم بسيار مهمی داشته است.
روايت و نامی از دانشمند نامدار زيدی، علي بن أحمد بن الحسين المبارک بن إبراهيم الأکوع در 14 الف: "... للفقيه الفاضل الصادق علي بن أحمد بن الحسين المبارک بن إبراهيم الأکوع رواها لي بنفسه وأجاز روايتها لي عنه ..."
اطلاعی درباره سليمان بن ناصر السحامي، فقيه مهم زيدی يمن در آن دوره در 16 الف: "....عن الشريف الفاضل سليمان بن حمزة الحسني السراجي قال رأيت وأنا عند الفقيه الفاضل رکن الدين سليمان بن ناصر للدراسة في مسجد بني موسی بالعرام ..."
اطلاعی بسيار ارزشمند درباره مدارس زيديه در دوره منصور بالله در 58ب: "... ولقد أتی إليه علم من أهل المدرسة المنصورية بحوث وکان المتدرسون بها يومئذٍ خمسين من الأشراف وغيرهم من البلاد القاصية والدانية والمدرس بها الشيخ العالم الفاضل محي الدين محمد بن أحمد بن الوليد وکان ابتداء التدريس فيها من شهر شوال من سنة ستّ وتسعين ..."
اطلاعی درباره سليمان بن عبد الله السفياني از فقيهان و اصوليان نامدار آن دوره در 65 الف: "... وکان الفقيه الفاضل العالم سليمان بن عبد الله السفياني المتولي للأمر العام من إنفاذ الأحکام الشرعية والأوامر الالهية وکان مستقرّه يومئذ بضيمد فنفذت الأحکام ومضت الأوامر علی أحسنها ..."
اطلاعی درباره ابو القاسم ابن شبيب از متکلمان مهم معتزلی و زيدی در دوران المنصور بالله در 71ب: "... فلما أصبح يوم الأربعاء لأربع عشرة ليلة خلت من شهر رجب المعظّم من سنة أربع وتسعين نهض متوجهاً إلی حصن کوکبان وهذا مقام الفقيه الفاضل شهاب الدين أبي القاسم بن حسين بن شبيب الحسني قام بين يدي الإمام عليه السلام ..."
در 74 الف باز اطلاع جالبی درباره ابن الوليد القرشي و مدرسه منصوريه حوث و چگونگی نظام اداری منصور بالله ارائه می دهد: "... وکان وصول الشعر والرسالة إلی قرية ضمو فأمر الإمام عليه السلام بهما إلی المدرسة المعمورة المنصورية بقرية حوث إلی الشيخ الفاضل محي الدين محمد بن أحمد بن الوليد وأمره بنسخها والإنفاذ بها إلی الجهات وإظهارها عند الخاصّ والعامّ ونشرها ليظهر لجهّال الشيعة الطاعنين عليه المشطين عنه صحة اعتقاد الأميرين ..."
باز اطلاعی درباره سه تن از مهمترين عالمان زيدی عصر منصور بالله در 79 الف که در آن از مجلسی از اشراف و علماء العترة، نام ابن شبيب، الفقيه علي بن أحمد الأکوع و الفقيه سليمان بن عبد الله السفياني برده می شود. اطلاعات ما از زندگی و فعاليتهای اين دانشمندان بسيار محدود است و همين قدر از اطلاعات هم گاه بسياری از پيچيدگيها را در رابطه با هويت نسخه های کلامی و فقهی زيدی حل می کند.
در 83 ب: باز نامی آورده از "الفقيه الأجل علي بن يحيی بن الحسين اليحيري" در مقام بحث از اطرافيان و طرفداران امام. پس او برخلاف پدرش ديگر از مطرفيان نبوده است.
در پايان نسخه در برگ 126 ب ترقيمه کاتب و نيز يک گواهی قرائت نسخه چنين آمده است:
"فرغ من نساخة الجزء الأول من السيرة //
حسبنا الله//
فرغت من قرائته بحصن ظفار حماه الله في جمادي الآخرة سنة ثمان وستمائة حامداً لله مصلياً علی رسوله محمد".
چنانکه می بينيم اين نسخه متعلق به زمان حيات منصور بالله (د. 614 ق) است.