حدود ده سالی پيش چاپ نسخه برگردان مجلد اول کتاب الايضاح ابو القاسم التيمي معروف به قوام السنة (د. ۵۳۵ ق)، عالم برجسته حنبلی مذهب اصفهان در نيمه اول سده ششم قمری را در مرکز نشر دانشگاهی با مقدمه ای ارائه دادم. آن چاپ بر اساس نسخه کهنسال کتاب موجود در کتابخانه مجلس سامان گرفت. آن زمان من فکر می کردم از اين کتاب تنها همين نسخه در دنيا موجود است. سال گذشته در ترکيه بر اساس يکی از فهرستهای کتابخانه های اين کشور متوجه شدم که نسخه ديگری هم از اين کتاب در کتابخانه ادنه (رمضان اوغلی) به شماره ۱۰۶۶ موجود است. نسخه ای که ما در ايران منتشر کرديم، مجلد اول از مجلدات چهارگانه کتاب است و تا پايان سوره کهف را شامل می شود. نسخه کتابخانه ادنه را من تاکنون نديده ام اما بنابر فهرست، آن هم تنها مشتمل بر جلد اول کتاب است و در ۳۱۷ برگ. تاريخ آن را هم سده هفتم دانسته اند. اين در حالی است که نسخه ارزشمند کتابخانه مجلس تاريخ ۵۳۱ ق دارد و چهار سالی پيش از مرگ نويسنده کتابت شده است. بعدا در سايتی ديدم که بخشی از مجلد اول را در سعودی به عنوان دو رساله دانشگاهی تصحيح کرده اند که نمی دانم آيا به چاپ هم رسيده يا نه؟ اما در توضيحات اين دو رساله ديدم که محققان از نسخه کتابخانه مجلس استفاده کرده اند و همچنين از نسخه ای از کتابخانه دولتی برلين (گويا از نسخه ترکيه اطلاع نداشته اند). نسخه برلين را هنوز نديده ام ولی آن هم ظاهرا تنها شامل مجلد اول است. تاکنون علاوه بر مقدمه چاپ نسخه برگردان ياد شده، مقاله مدخل مربوط به ابو القاسم تيمي در دائرة المعارف بزرگ اسلامی را هم نوشته ام. در اين فاصله يادداشتهای زيادی درباره آثار و نسخه های خطی او و برخی اجازات وی فراهم کرده ام که انشاء الله در مقاله ای مستقل بايد آنها را منتشر کنم؛ همراه با توضيحاتی درباره نسخه برلين.
جمعه ۷ مرداد ۱۳۹۰ ساعت ۰:۴۱