دو سال پيش به واسطه دوستی عزيز به تصوير برگ پايانی نسخه ای خطی از نهج البلاغة دست يافتم که نمی دانم اصل آن در کدام کتابخانه نگهداری می شد. تنها برای حفظ يک سند تاريخی، گواهی کاتب را در پايان نسخه در اينجا نقل می کنم:
" تمّ کتاب نهج البلاغة علی يد العبد الضعيف الراجي إلی رحمة ربّه اللطيف علي بن محمود الخواري غفر الله له ولوالديه في أوائل صفر ختم بالخير والظفر لسنة احد (کذا و بايد: إحدی) عشرة وسبع مائة حامدا لربّه ومصلياً علی خير خلقه محمد وآله." بعد هم قطعه شعر معروف ابن فادار (در نسخه: ابن فاثار؟) القمي را درباره نهج البلاغة نقل می کند. و نيز يک قطعه شعر در حق حضرت امير.
نکته جالب در تاريخ اين نسخه اين است که ظاهرا شخصی قبل از "وسبع مائة"، الفی را به نحوی قرار داده که کل کلمه به صورت "اربع مائة" خوانده شود؛ چون نحوه نوشتن "وسبع مائة" در اين نسخه بسيار شبيه است به "ربع مائة"؛ در حالی که الف الحاقی است و راء نيز در حقيقت واوی است که در نگاه اول راء خوانده می شود. اما مقايسه ميان اين تاريخ با تاريخ رجب أربع مائة که در پايان کلام شريف رضي در بالای نسخه وسيله کاتب نوشته شده، به درستی گواه آن است که وی "أربع مائة" را به نحوی ديگر می نوشته است. از اين گونه دستکاری ها در نسخه ها انجام می شده، تا تاريخ را عقب تر نشان دهند. اينکه قطعه شعری به قلم همين کاتب از ابن فادار قمي در پايان نسخه نقل شده، خود دلالت دارد که نمی تواند اين نسخه کتابت اوائل سده پنجم باشد، چون ابن فادار قمي از علما و ادبای امامی اوائل قرن ششم است که نامش در فهرست منتجب الدين و نقض قزوينی آمده است.
دوشنبه ۱ مرداد ۱۳۸۶ ساعت ۱۳:۳۹