در قديم نسخه های اصل نويسندگان و از جمله محدثان حال چه به خط خودشان بود و چه بر اساس اصل و يا مجالس آنها کتابت شده بود حاوی علائم و نشانه هایی بود که می توانست در تشخيص هويت نسخه ها و صيانت آنها ياری کند. مثلا شمار احاديث هر برگ نسخه معمولا ثبت و ضبط می شد و يا شمار کلی احاديث يک کتاب و هر جزء و کراسه آن. همچنين اگر حديثی (بر اساس متنی ديگر و يا از نسخه ای متفاوت با روايت متن موجود) و يا توضيحی در حاشيه برگ ها می آمد به گونه ای نوشته می شد که با متن اصلی آميخته نشود. يا اگر راوی متن احاديثی از خود به متن استاد می افزود معمولا با استفاده از نشان هایی کوشش می شد که ميان آن الحاقات و اضافات و متن اصلی تفکيک صورت گيرد. در نسخه های بعدی معمولا اين نوع علائم و نشانه ها و يا ملاحظات به تدريج به فراموشی سپرده می شد؛ خاصه اگر نسخه های بعدی با اصول معتبر مقابله نمی شد و صحت آنها از سوی استادان و راويان اصلی متن گواهی نمی شد. يکی از نمونه های متن هایی که دستخوش اين مشکل شده و همينک تشخيص هويت نويسنده و يا راويان آن سخت و تعيين هويت دقيق کتاب و تفکيک ريشه احاديثش بسيار مشکل است کتاب تفسير منسوب به علي بن ابراهيم قمي است که به نظرم اضافات بر متن اصلی علي بن ابراهيم در نسخه اصل کتاب روشن بوده اما به تدريج آن نشانه ها و تمايزها از ميان رفته.
جمعه ۷ تير ۱۳۹۸ ساعت ۸:۴۰