آرشیو
آمار بازدید
بازدیدکنندگان تا کنون : ۱٫۹۶۷٫۵۹۰ نفر
بازدیدکنندگان امروز : ۱۴۲ نفر
تعداد یادداشت ها : ۲٫۰۸۴
بازدید از این یادداشت : ۱٫۶۳۸

پر بازدیدترین یادداشت ها :


طبق آنچه در فهرستهای متقدم آثار شريف مرتضی و به ويژه فهرست بصروي (چاپ شده در ادب المرتضی) گفته شده، او چهار دفتر مختلف در پاسخ پرسشهای رسيده از طرابلس داشته که از آنها تاکنون دو دفتر دوم و سوم شناخته بود و نخستين و چهارمين مفقود فرض می شد. دفتر نخست بنابر گزارش بصروي، در ۱۷ مسئله بوده است. در بررسی نسخه های مختلف مجموعه رسائل شريف مرتضی، به مجموعه نخستين اين رسائل برخوردم که متأسفانه با وجود اينکه از آن چندين نسخه در اختيار است، تاکنون محل توجه قرار نگرفته بوده است. آنچه من در اين نسخه ها تاکنون ديده ام البته شامل شانزده مسئله است و در پايان، نسخه ها نقص دارند. با اين وصف اين کتاب، دفتری است به نسبت پر برگ که تنها در يکی از نسخه های آن شامل پنجاه برگ است. اين دفتر از مهمترين مجموعه های اجوبه مسائل شريف مرتضی است؛ به دليل اينکه مشتمل بر تعدادی از مهمترين مسائل کلامی و ردی تفصيلی بر عقايد معتزله درباره امامت و نيز مهمتر از آن شامل مهمترين بحثهای شريف مرتضی درباره عدم تحريف پذيری قرآن است که متأسفانه تاکنون محل استناد علمای شيعه در برابر مخالفان جز آنچه اشاره ای به مطالب آن در مجمع البيان طبرسي (۱/۴۳) ديده می شود، قرار نگرفته بوده است. اين کتاب را همينک بر اساس چندين نسخه آن در دست تصحيح دارم که در کتابی که درباره شريف مرتضی در حال آماده سازی نهايی است در بخش "پيوست" ها منتشر خواهد شد. لازم به ذکر است که تنها پيش از اين چهار مسئله نسبتاً کوچکتر اين کتاب؛ يا در بخش تکملة الأمالي شريف مرتضی و يا در "رسائل الشريف المرتضی" به چاپ رسيده بود که البته ذيل عنوان طرابلسيات نيست و به صورت پراکنده اينجا و آنجا و در لا به لای رسائل و مسائل خطی شريف مرتضی پراکنده شده بوده است. فهرست اين دفتر از اين قرار است:
۱- مسئله "نص" در امامت و متعلقات دقيق و جزيی درباره آن از نقطه نظر کلامی؛ در رد بر معتزله.
۲- باز در رد بر معتزله، در مسئله انتخاب امام و مسئله عصمت امام در ارتباط با ضرورت انتخاب و يا نص بر امام.
۳- رديه بر معتزله در ارتباط با مبحث انتخاب مفضول در امامت.
۴- بحث کلامی دقيق در رابطه با موضوع هيولی و رد بر فلاسفه که البته اين بخش پيش از اين در امالي (۳/ ۳۴۴ به بعد) و نيز در ضمن رسائل الشريف المرتضی (۳/ ۳۲۹ به بعد) مستقلاً منتشر شده و ما قبلاً در اين سايت يادداشتی به آن اختصاص داديم و متن آنرا منتشر کرديم.
۵- رديه بر زيديه درباره امامت امامان مورد اعتقاد اماميه
۶- بحث درباره معنی "عصمت" در انبياء و امامان. اين مسئله پيشتر در تکمله امالي (۳/ ۳۴۷ به بعد) و نيز در ضمن رسائل الشريف المرتضی (۳/ ۳۲۵ به بعد) منتشر شده است.
۷- بحثی درباره خبر ابن السکيت و روايت از امام رضا در ارتباط با معجزات انبياء که بحث تکميلی آن در ضمن طرابلسيات ثانيه (ضمن رسائل الشريف المرتضی، ۱/ ۳۴۷ به بعد) آمده اما آنچه در دفتر اول آمده تاکنون منتشر نشده است.
۸- بحثی مفصل درباره عالم ذرّ
۹- بحث اخبار و روايات درباره مدح و ذم اشياء و خوراکی ها به تناسب پذيرش و يا عدم پذيرش ولايت. اين بخش پيش از اين در ضمن تکمله امالي(۳/ ۳۴۹ به بعد) منتشر شده بود.
۱۰- بحث بسيار تفصيلی درباره رد تحريف قرآن که به بسياری از جوانب مختلف مسئله در آن پرداخته شده است.
۱۱- درباره روايت"لو اطلع أبو ذرّ علی ما في قلب سلمان لقتله" که پيش از اين در تکمله امالي (۳/ ۳۹۶ به بعد) منتشر شده بود.
۱۲- بحثی درباره حقيقت انسان از نقطه نظر کلامی.
۱۳- درباره موازنه اعمال در قيامت و بحث درباره آن از نقطه نظر کلامی.
۱۴- بحثی در اين موضوع که با وجود اينکه از نقطه نظر کلامی مناط در عظمت عمل مشقت انجام آن است، چرا صلاة را در اذان(در عبارت: حيّ علی خير العمل) بهترين عمل خوانده اند، در حالی که جهاد مشقّت بيشتری می طلبد.
۱۵-در مورد اينکه چطور تکفير کننده حضرت امير را بايد کافر خواند، در حالی که رفتار حضرت امير با خوارج بر اين اساس نبود.
۱۶- باز بحثی بسيار مطول درباره حقيقت انسان از نقطه نظر کلامی و جزييات بحث درباره حقيقت "حيّ فعال".

از نقاط بسيار جالب توجه اين دفتر بايد به نقلهای نسبتاً زياد شريف مرتضی از متکلمان معتزلی و امامی و از جمله مباحثی درباره ابن قبه و آل نوبخت اشاره کنيم. در کتاب خود درباره شريف مرتضی که همينک در دست تحرير است به مناسبت درج اين دفتر در بخش پيوستها، تحليلی تفصيلی درباره بخشهای مختلف اين مجموعه اجوبه، به ويژه قسمتهای مربوط به مباحث دقيقه کلام ارائه داده ايم؛ ادامه دارد...

شنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۱ ساعت ۴:۰۱
نظرات



نمایش ایمیل به مخاطبین





نمایش نظر در سایت